กลุ่มอาการตอบสนองต่อการอักเสบทั่วร่างกาย

ในทางการแพทย์ กลุ่มอาการตอบสนองต่อการอักเสบทั่วร่างกาย (systemic inflammatory response syndrome) หรือ SIRS เป็นภาวะการอักเสบของทั้งร่างกายโดยไม่ระบุสาเหตุของการติดเชื้อ นับเป็นภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์

นิยามของ SIRS

เกณฑ์ของกลุ่มอาการตอบสนองต่อการอักเสบทั่วร่างกายกำหนดขึ้นในปี ค.ศ. 1992 ซึ่งแพทย์จะจัดว่าผู้ป่วยมีกลุ่มอาการตอบสนองต่อการอักเสบทั่วร่างกายต่อเมื่อมีอาการเข้าเกณฑ์ดังกล่าวอย่างน้อย 2 ข้อ

• อัตราหัวใจเต้น มากกว่า 90 ครั้งต่อนาที
• อุณหภูมิร่างกายน้อยกว่า 36 หรือมากกว่า 38 องศาเซลเซียส
• อัตราหายใจเร็ว (tachypnea) คือมากกว่า 20 ครั้งต่อนาที หรือมี P_aCO₂ น้อยกว่า 4.3 kPa (32 mm Hg) ในการวัด blood gas
• เม็ดเลือดขาว (ภาวะเม็ดเลือดขาวมากเกิน (leukocytosis) หรือมากกว่า 12000 เซลล์/ลบ.มม.) (ภาวะเม็ดเลือดขาวน้อยเกิน (leukopenia) < 4 x 10⁹ หรือ > 12 x 10⁹ เซลล์/ลิตร) หรือมีนิวโตรฟิลตัวอ่อนมากกว่า 10%

ความแตกต่างระหว่าง SIRS และภาวะพิษเหตุติดเชื้อ

มีคำที่มักจะใช้สับสนระหว่างกลุ่มอาการตอบสนองต่อการอักเสบทั่วร่างกาย (SIRS) และภาวะพิษเหตุติดเชื้อ (sepsis) SIRS ซึ่งมีสาเหตุมาจากการติดเชื้อที่สงสัยหรือที่ทราบได้นั้นคือภาวะพิษเหตุติดเชื้อ

หรือกล่าวโดยสรุปว่า SIRS + การติดเชื้อ = ภาวะพิษเหตุติดเชื้อ

ภาวะแทรกซ้อนของ SIRS

• ภาวะพิษเหตุติดเชื้อที่รุนแรง คือภาวะพิษเหตุติดเชื้อที่มีอวัยวะล้มเหลวตั้งแต่ 1 อวัยวะขึ้นไป
• กลุ่มอาการตอบสนองต่อการอักเสบทั่วร่างกายทำให้เกิดกลุ่มอาการการทำหน้าที่ผิดปกติของหลายอวัยวะ (multiple organ dysfunction syndrome)
• ความดันต่ำ (hypotension) เกิดจากการขยายตัวของหลอดเลือด
• ช็อกเหตุปริมาตรเลือดน้อย (hypovolemic shock)

สาเหตุของ SIRS

• การบาดเจ็บ (trauma) ที่ร้ายแรง
• ภาวะแทรกซ้อนของการผ่าตัด
• ต่อมหมวกไตทำงานไม่เพียงพอ (Adrenal insufficiency)
• สิ่งหลุดอุดหลอดเลือดของปอด (Pulmonary embolism)
• ภาวะแทรกซ้อนของหลอดเลือดแดงเอออร์ตาโป่งพอง (aortic aneurysm)
• กล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด (myocardial infarction)
• การตกเลือด (hemorrhage)
• การบีบรัดหัวใจ (cardiac tamponade)
• แอนาฟิแล็กซิส (anaphylaxis)
• การใช้ยาเกินขนาด
• แผลไหม้
• ตับอ่อนอักเสบเฉียบพลัน (acute pancreatitis)
• ภูมิคุ้มกันบกพร่อง (immunodeficiency) เช่น เอดส์

ดูเพิ่ม

• ภาวะพิษเหตุติดเชื้อ (Sepsis)
• ช็อก (Shock)
• ช็อกเหตุพิษติดเชื้อ (Septic shock)

แหล่งข้อมูลอื่น

• Bacteremia and Septic Shock (Merck Manual) - explains the usage of the terms bacteremia, septic shock, sepsis and septicemia.