กาแล็กโทส
| กาแล็กโทส | |
|---|---|
| เลขทะเบียน | |
| เลขทะเบียน CAS | [26566-61-0] | 
| PubChem | 6036 | 
| MeSH | Galactose | 
| คุณสมบัติ | |
| สูตรเคมี | C6H12O6 | 
| มวลต่อหนึ่งโมล | 180.156 g mol-1 | 
| จุดหลอมเหลว | 
 167 °C  | 
| หากมิได้ระบุเป็นอื่น ข้อมูลข้างต้นนี้คือข้อมูลสาร ณ ภาวะมาตรฐานที่ 25 °C, 100 kPa | |
| สถานีย่อย:เคมี | |
กาแล็กโทส (อังกฤษ: Galactose) เรียกอีกอย่างว่า น้ำตาลสมอง (brain sugar) เป็นน้ำตาลชนิดหนึ่งที่พบในผลิตภัณฑ์นม (dairy product) ในน้ำตาลบีต (sugar beet) กัม (gum) และ น้ำเมือกจากต้นไม้ (mucilage) ถูกสังเคราะห์ในร่างกายและเกิดเป็นไกลโคไลปิดและไกลโคโปรตีน ในเนื้อเยื้อหลายชนิด ถูกจัดเป็นสารให้ความหวาน (sweetener) เพราะมีพลังงานอาหาร (food energy) กาแล็กโทสหวานน้อยกว่ากลูโคส ไม่ละลายน้ำมากนัก เมื่อนำ Galactose + Glucose ก็จะได้น้ำตาล Lactose ซึ่งพบในน้ำนมเหมือนกัน
กาแล็กแทน (Galactan) เป็นพอลิเมอร์ของกาแล็กโทสพบใน เฮมิเซลลูโลส (hemicellulose) และสามารถเปลี่ยนเป็นกาแล็กโทสได้โดยการไฮโดรไลซิส (hydrolysis)
กาแล็กโทสเป็นโมโนแซ็กคาไรด์ (monosaccharide) ซึ่งเชื่อมต่อกับโมเลกุลของกลูโคส จะได้น้ำตาลไดแซ็กคาไรด์ (disaccharide) ที่ชื่อว่า แล็กโทส การไฮโดรไลซิสแล็กโทสจะได้กลูโคสและกาแล็กโทส ซึ่งจะถูก เร่งปฏิกิริยา โดยเอนไซม์บีตา-กาแล็กโทซิเดส แล็กเทสในร่างกายมนุษย์ กลูโคสจะถูกเปลี่ยนเป็นกาแล็กโทส เพื่อที่จะทำให้ต่อมน้ำนม (mammary gland) หลั่งแล็กโทสออกมาได้
ปฏิกิริยาไฮโดรไลซิส
การ ไฮโดรไลซิส แล็กโทส และมี ?-กาแล็กโทซิเดสทำให้ได้กาแลกโทสและกลูโคส เอนไซม์นี้เกิดมาจากแลค โอเพอรอน (Lac operon) ใน เอสเชอริเชีย โคไล (อี. โคไล)
การเผาผลาญผิดปกติ
การเผาผลาญผิดปกติ (metabolic disorders) มีความผิดปกติที่สำคัญเกี่ยวกับ กาแล็กโทส อยู่ 3 ประการคือ
- ความบกพร่องในกาแล็กโทไคเนส (Galactokinase) เป็นสาเหตุของ โรคต้อกระจก (cataract) ถ้าควบคุมอาหารไม่ให้มีกาแล็กโทส โรคต้อกระจกจะทุเลาลง
 - การขาดเอนไซม์ยูพีดีกาแล็กโทส-4-อีพิเมอเรส (UDPgalactose-4-epimerase) พบน้อยมาก (มีรายแค่ 2 รายเท่านั้น) ทำให้เกิดโรคหูหนวก (nerve deafness)
 - การขาดเอนไซม์กาแล็กโทส-1-ฟอสเฟตยูริดิลทรานเฟอเรส (Galactose-1-phosphate uridyl transferase) รักษาได้โดยการรับประทานอาหารที่ไม่มีกาแล็กโทส
 
แหล่งข้อมูลอื่น
มีการศึกษา 2 เรื่องที่พบว่ามีความสัมพันธ์กันระหว่างกาแล็กโทสในน้ำนมและมะเร็งรังไข่