ฝุ่นละออง

ฝุ่นละออง หรือ ละอองธุลี คือ ของแข็งขนาดเล็กที่ลอยอยู่ในอากาศหรือน้ำ ซึ่งเกิดจากธรรมชาติหรือมนุษย์ โดยนับเป็นมลพิษทางอากาศและมลพิษทางน้ำประเภทหนึ่ง

ฝุ่นละอองมีที่มาหลากหลายทั้งจากธรรมชาติ เช่น ภูเขาไฟ พายุทราย ไฟป่า ไอเกลือ หรือการกระทำของมนุษย์เช่น ไอของเสียจากรถยนต์ โรงงานไฟฟ้า โรงงานอุตสาหกรรม รวมไปถึง การเผาหญ้า และการเผาป่า ในประเทศกำลังพัฒนาฝุ่นละอองที่เกิดขึ้นมักจะเกิดจากโรงงานผลิตกระแสไฟฟ้าจากถ่านหิน

ปริมาณฝุ่นละอองในอากาศจำนวนมากส่งผลต่อสุขภาพของมนุษย์ ก่อให้เกิดปัญหาหลากหลายเช่น โรคทางเดินหายใจ โรคหัวใจ โรคปอด รวมไปถึงมะเร็งปอด ซึ่งสามารถป้องกันได้ด้วยพวกตัวกรองแบบต่างๆ เช่น หน้ากาก

การกำจัดฝุ่นละอองนั้น ฝุ่นละอองที่มีขนาดใหญ่จะตกอยู่บนพื้นตามแรงโน้มถ่วงของโลก ขณะที่ฝุ่นขนาดเล็กกว่า 10 ไมโครเมตร (PM₁₀) จะลอยอยู่ในอากาศได้หลายสัปดาห์ และจะถูกกำจัดโดยฝนหรือหยาดน้ำฟ้าประเภทอื่น

ปัญหาสุขภาพ

ผลกระทบของการสูดดมฝุ่นละอองที่มีการศึกษาอย่างกว้างขวางมีทั้งโรคหอบหืด มะเร็งปอด โรคทางเดินหายใจ โรคระบบหัวใจและหลอดเลือด การคลอดก่อนกำหนด ความผิดปกติของการเกิด ทารกน้ำหนักน้อยเมื่อคลอด และการเสียชีวิตก่อนวัยอันควร ฝุ่นละอองขนาดเล็กนอกอาคารที่มีเส้นผ่านศูนย์กลางน้อยกว่า 2.5 ไมครอน (PM_2.5) เป็นเหตุให้มีผู้เสียชีวิต 4.2 ล้านคนต่อปีทั่วโลก และคิดเป็นปีชีวิตที่เสียไปหลังปรับทุพพลภาพแล้ว 103 ล้านปี ทำให้เป็นปัจจัยเสี่ยงต่อการเสียชีวิตใหญ่สุดอันดับ 5

ฝุ่นละอองทำให้เกิดความเสียหายต่อเนื้อเยื่อโดยเข้าสู่อวัยวะโดยตรง หรือโดยอ้อมผ่านการอักเสบทั่วร่าง นอกจากนี้บุคคลยังอาจได้รับผลกระทบในเชิงลบแม้ว่าได้รับฝุ่นละอองในขนาดต่ำกว่ามาตรฐานที่ถือกันว่าปลอดภัยอีกด้วย

ขนาดของอนุภาคจะส่งผลต่อสุขภาพ โดยอนุภาคที่มีขนาด 10 ไมโครเมตรหรือเล็กกว่า (PM₁₀) สามารถเข้าไปในส่วนที่ลึกสุดของปอดได้ เช่น หลอดลมฝอย หรือ ถุงลม อนุภาคขนาดใหญ่โดยทั่วไปจะถูกกรองด้วยจมูกและลำคอ โดยขนจมูกและขี้มูก แต่อนุภาคที่มีขนาดเล็กกว่า 10 ไมโครเมตร (PM₁₀) สามารถผ่านเข้าไปในปอดและก่อให้เกิดปัญหาสุขภาพได้

แหล่งข้อมูลอื่น

• ฝุ่นละออง (Suspended Particulate Matter : SPM) เก็บถาวร 2013-09-01 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน โครงการพัฒนาความรู้เครือข่ายคอมพิวเตอร์เพื่อโรงเรียนไทย
• ปริมาณฝุ่นละออง เก็บถาวร 2012-02-23 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน กรมควบคุมมลพิษ
• ฝุ่น PM2.5 Huapood