ภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศ

Erectile dysfunction
ชื่ออื่น	Impotence
โฆษณาจากหนังสือพิมพ์ ค.ศ. 1897 อ้างว่าสามารถคืนความเป็นชายที่สมบูรณ์ได้
สาขาวิชา	Urology

ภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศ (อังกฤษ: Impotence) เนื่องจาก ปัญหาการแข็งตัวขององคชาต (อังกฤษ: Erectile dysfunction (ED)) เป็นอาการที่อวัยวะเพศชายไม่แข็งตัว หรือแข็งตัวได้แต่ไม่เพียงพอที่จะร่วมกิจกรรมทางเพศกับคู่สัมพันธ์ได้อย่างพึงพอใจการแข็งตัวขององคชาตเป็นผลมาจากการสูบฉีดของเลือดเข้าไปเก็บไว้ในเนื้อเยื่อคล้ายฟองน้ำภายในอวัยวะเพศ กระบวนการนี​​้ส่วนใหญ่มักจะถูกกระตุ้นที่เป็นผลมาจากการเร้าอารมณ์ทางเพศเมื่อสัญญาณถูกส่งจากสมองไปยังเส้นประสาทในอวัยวะเพศชาย สาเหตุความผิดปรกติทางอินทรีย์ที่สำคัญที่สุดคือโรคหัวใจและหลอดเลือดและโรคเบาหวาน อีกทั้งปัญหาทางระบบประสาท (เช่นการบาดเจ็บจากการผ่าตัดต่อมลูกหมาก) การขาดฮอร์โมน (hypogonadism) แล​​ะผลข้างเคียงของยา

ภาวะหย่อนสมรรถภาพทางด้านจิตใจ (อังกฤษ: Psychological impotence) เกิดขึ้นเมื่อการแข็งตัวหรือการสอดใส่มีการล้มเหลวเนื่องจากความคิดหรือความรู้สึก (ด้วยเหตุผลทางจิตวิทยา) มากกว่าเป็นเพราะภาวะหย่อนสมรรถภาพทางกาย สาเหตุนี้เกิดขึ้นค่อนข้างน้อยแต่บ่อยครั้งที่สามารถรักษาได้ ที่น่าสนใจในภาวะหย่อนสมรรถภาพทางด้านจิตใจ การรักษาด้วยยาหลอก (อังกฤษ: placebo effect) ได้ผลลัพธ์เป็นอย่างดี ภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศอาจมีผลกระทบทางด้านจิตใจอย่างรุนแรงเนื่องจากมันสามารถเชื่อมโยงกับความยุ่งยากในชีวิตคู่และภาพลักษณ์ของผู้ชายโดยทั่วไป

นอกเหนือจากการรักษา สาเหตุเช่นการขาดโพแทสเซียมหรือการปนเปื้อนสารหนูในน้ำดื่ม การรักษาขั้นแรกของภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศประกอบด้วยการทดสอบด้วยยายับยั้ง PDE5 (อังกฤษ: PDE5 inhibitor) (ตัวยาแรกเป็น sildenafil หรือไวอากร้า) ในหลายกรณีการรักษาสามารถเกี่ยวข้องกับแท็บเล็ตของ prostaglandin ในท่อปัสสาวะ การฉีดเข้าไปในอวัยวะเพศชาย การฝังอุปกรณ์ในอวัยวะเพศชาย การใช้ปั๊มอวัยวะเพศหรือการผ่าตัดเสริมสร้างหลอดเลือด

การศึกษาภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศทางการแพทย์ครอบคลุมบุรุษวิทยา (อังกฤษ: andrology) ซึ่งเป็นสาขาย่อยภายในระบบทางเดินปัสสาวะ การวิจัยพบว่าภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศเป็นเรื่องธรรมดาและบอกว่าประมาณ 40% ของผู้ชายต้องทนทุกข์ทรมานจากภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศเป็นครั้งคราว

สัญญาณและอาการ

มีการวิเคราะห์ในหลายวิธี ดังนี้

• แข็งตัวเต็มที่ได้บางครั้ง เช่นอวัยวะเพศชายแข็งตัวในเวลากลางคืนเมื่อนอนหลับ (เมื่อจิตใจและปัญหาทางจิต(ถ้ามี)มีผลน้อย) มีแนวโน้มที่จะชี้ให้เห็นว่าโครงสร้างทางกายภาพสามารถทำงานได้ตามหน้าที่
• ปัจจัยอื่น ๆ ที่นำไปสู่​​ภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศคือโรคเบาหวาน (ก่อให้เกิดโรคของระบบประสาท)

สาเหตุ

• ยาต้านอาการซึมเศร้า (SSRIs) และนิโคตินจะพบมากที่สุด
• ความผิดปกติทางระบบประสาท
• ความผิดปกติของ Cavernosal (โรค Peyronie (ความผิดปรกติของเนื้อเยื่ออ่อนภายในอวัยวะเพศอันเนื่องจากการสะสมของตะกอนไฟเบอร์ เกิดขึ้นกับผู้ชายราว 5% โดยเฉพาะอย่างยิ่งรอยแผลเป็นบนเปลือกนอกของอวัยวะเพศทำให้เกิดการเจ็บปวด อวัยวะเพศผิดรูป ไม่แข็งตัว ยุบตัว ขนาดเล็กและสั้นลง ยังไม่มีการแก้ปัญหาที่ได้ผล))
• สาเหตุทางจิต: ความวิตกกังวลเกี่ยวกับประสิทธิภาพการทำงาน ความเครียดและความผิดปกติท​​างจิต
• ศัลยกรรม
• อายุมาก พบมากในผู้ชายที่มีอายุเกิน 60 มากกว่าผู้มีอายุ 40 ถึง 4 เท่า
• ไตล้มเหลว
• โรคต่าง ๆ เช่นโรคเบาหวานและเส้นโลหิตตีบ (อังกฤษ: multiple sclerosis (MS)) แต่ทั้งสองสาเหตุนี้ยังไม่ได้รับการพิสูจน์ว่ามันเป็นผู้ต้องสงสัยที่จะทำให้เกิดปัญหากับการไหลเวียนเลือดและระบบประสาท
• ไลฟ์สไตล์: การสูบบุหรี่เป็นสาเหตุสำคัญของการหย่อนสมรรถภาพทางเพศ เพราะมันส่งเสริมการตีบของหลอดเลือด

การแทรกแซงด้วยการผ่าตัดสำหรับหลายเงื่อนไขอาจลบโครงสร้างทางกายวิภาคท​​ี่จำเป็นในการแข็งตัวของอวัยวะเพศ อาจสร้างความเสียหายต่อเส้นประสาทหรือกระทบต่อปริมาณการแจกจ่ายของเลือด ภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศเป็นภาวะแทรกซ้อนที่พบบ่อยของการรักษามะเร็งต่อมลูกหมาก รวมทั้งการศัลยกรรมต่อมลูกหมากและการทำลายต่อมลูกหมากโดยการฉายรังสีแบบแสงภายนอก แม้ว่าต่อมลูกหมากเองไม่จำเป็นสำหรับการแข็งตัว

นอกจากนี้ ED ยังสามารถเชื่อมโยงกับการปั่นจักรยานเนื่องจากการบีบอัดทำให้เกิดปัญหาทั้งทางระบบประสาทและหลอดเลือด ความเสี่ยงจะเพิ่มขึ้นเป็นประมาณ 1.7 เท่า

พยาธิสรีรวิทยา

การแข็งตัวของอวัยวะเพศชายมีการจัดการโดยกลไกสองแบบได้แก่ 1. การแข็งตัวแบบสะท้อนซึ่งจะประสบความสำเร็จโดยการสัมผัสโดยตรงที่ลำอวัยวะเพศชาย และ 2. การแข็งตัวด้วยการสร้างมโนภาพซึ่งจะทำได้โดยการกระตุ้นแบบเร้าโลมหรือเร้าอารมณ์ แบบแรกใช้ประสาทส่วนปลายและส่วนล่างของเส้นประสาทไขสันหลังในขณะที่แบบหลังใช้ระบบ limbic ของสมอง ในทั้งสองแบบ ระบบประสาทที่ไม่ได้รับความเสียหายเป็นสิ่งจำเป็นเพื่อความสำเร็จและมีความสมบูรณ์สำหรับการแข็งตัว การกระตุ้นของลำอวัยวะเพศชายโดยระบบประสาทจะนำไปสู่​​การหลั่งของไนตริกออกไซด์ (NO) ซึ่งจะทำให้เกิดการผ่อนคลายของกล้ามเนื้อเรียบของ corpora cavernosa (เนื้อเยื่อการแข็งตัวหลักของอวัยวะเพศชาย) และเป็นผลให้อวัยวะเพศชายแข็งตัว นอกจากนี้ในระดับที่เพียงพอของฮอร์โมนเพศชาย (เทสโทสเตอโรนที่ผลิตโดยอัณฑะ) และต่อมใต้สมองที่ไม่เสียหายเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับการพัฒนาระบบสุขภาพที่ดีของการแข็งตัว อย่างที่สามารถเข้าใจได้จากกลไกของการแข็งตัวตามปกติ ภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศอาจพัฒนาขึ้นจากการขาดฮอร์โมนและการผิดปกติของระบบประสาท อีกทั้งการที่เลือดไปเลี้ยงที่อวัยวะเพศชายไม่พอเพียงหรือมีปัญหาทางด้านจิตใจ การจำกัดของการไหลเวียนของเลือดอาจเกิดขึ้นจากความบกพร่องของการทำงานของหลอดเลือดเนื่องจากสาเหตุปกติท​​ี่เกี่ยวข้องกับโรคหลอดเลือดหัวใจ และยังสามารถเกิดจากการสัมผัสเป็นเวลานานกับแสงไฟที่สว่างจ้า

การวินิจฉัย

ยังไม่มีการทดสอบโดยตรงที่จะวินิจฉัยภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศ การทดสอบเลือดโดยทั่วไปจะทำเพื่อคัดออกบางโรคเช่น โรคต่อมบ่งเพศบกพร่อง (อังกฤษ: hypogonadism) และโรคเนื้องอกในต่อมปิตุอิตารี(ต่อมใต้สมอง) (อังกฤษ: prolactinoma) นอกจากนี้ภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศยังเกี่ยวข้องกับสุขภาพร่างกายโดยทั่วไปที่ไม่ดี พฤติกรรมการบริโภคอาหารที่ไม่ดี โรคอ้วนและโดยเฉพาะอย่างยิ่งมากที่สุดคือโรคหัวใจและหลอดเลือดเช่นโรคหลอดเลือดหัวใจและโรคหลอดเลือดส่วนปลาย

วิธีที่มีประโยชน์และง่ายต่อการแยกแยะความแตกต่างระหว่างภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศทางสรีรวิทยาและทางจิตวิทยาคือการตรวจสอบว่าผู้ป่วย"เคย"มีการแข็งตัวหรือไม่ ถ้า"ไม่เคย" ปัญหาน่าจะเป็นทางสรีรวิทยา แต่ถ้า"บางครั้ง" (แต่ไม่ค่อยได้) มันอาจจะเป็นทางสรีรวิทยาหรือทางจิตใจ คู่มือการวินิจฉัยและสถิติปัจจุบันของโรคทางจิต (อังกฤษ: Diagnostic and Statistical Manual of mental diseases (DSM-IV)) ได้รวบรวมรายการสำหรับภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศเอาไว้

อัลตราซาวนด์แบบดูเพล็กซ์

อัลตราซาวนด์แบบดูเพล็กซ์จะถูกนำมาใช้ในการประเมินการไหลเวียนของเลือด การรั่วของเส้นเลือดดำ สัญญาณของโรคท่อเลือดแดงและโรคหลอดเลือดแดงแข็ง และแผลเป็นหรือการกลายเป็นหินปูนของเนื้อเยื่ออวัยวะเพศ การฉีด prostaglandin (ตัวกระตุ้นคล้ายฮอร์โมนที่ผลิตในร่างกาย) เพื่อให้อวัยวะเพศแข็งตัวจากนั้นก็ทำอัลตราซาวนด์เพื่อดูการขยายตัวของหลอดเลือดและวัดความดันโลหิตของอวัยวะเพศชาย

การทำงานเส้นประสาทอวัยวะเพศชาย

การทดสอบแบบ bulbocavernosus reflex จะใช้ในการตรวจสอบว่ามีความรู้สึกของประสาทในอวัยวะเพศชายเพียงพอหรือไม่ แพทย์จะบีบหัว อวัยวะเพศชายซึ่งจะทำให้ทวารหนั​​กหดตัวโดยทันทีถ้าเส้นประสาททำงานเป็นปกติ แพทย์จะวัดระยะเวลาระหว่างการบีบและการหดตัวโดยการสังเกตกล้ามเนื้อหูรูดทวารหนั​​กหรือจากการรู้สึกมันด้วยนิ้วที่สวมถุงมือที่สอดใส่เข้าไปทางทวารหนั​​ก

การแข็งตัวของอวัยวะเพศชายในเวลากลางคืน (อังกฤษ

Nocturnal penile tumescence (NPT)): เป็นเรื่องปกติสำหรับผู้ชายที่จะมีการแข็งตัว 5-6 ครั้งระหว่างการนอนหลับโดยเฉพาะอย่างยิ่งในระหว่างช่วงการนอนหลับที่เรียกว่าการเคลื่อนไหวตาอย่างรวดเร็ว (อังกฤษ: rapid eye movement (REM)) กรณีที่ไม่มีการแข็งตัวเลยอาจบ่งบอกถึงปัญหาเกี่ยวกับการทำงานของเส้นประสาทหรือปัญหาของปริมาณเลือดที่ส่งไปในอวัยวะเพศชาย มีสองวิธีในการวัดการเปลี่ยนแปลงของความแข็งและเส้นรอบวงของอวัยวะเพศชายระหว่างการแข็งตัวในเวลากลางคืน ได้แก่การวัดแบบ snap gauge และ strain gauge อย่างไรก็ตาม มีผู้ชายจำนวนไม่น้อยที่ไม่มีความผิดปกติท​​างเพศ แต่ก็ไม่มีการแข็งตัวในเวลากลางคืนอย่างเป็นประจำ

การทำ biothesiometry กับอวัยวะเพศชาย

การทดสอบนี้จะใช้การสั่นสะเทือนแม่เหล็กไฟฟ้าในการประเมินความไวและการทำงานของเส้นประสาทในห้วและลำตัวของอวัยวะเพศชาย

Dynamic infusion cavernosometry (DICC)

เป็นเทคนิคที่ใช้ของเหลวสูบเข้าไปในอวัยวะเพศชายในอัตราและความดันหนึ่งแล้วทำการวัดความดันใน corpus cavernosum ระหว่างการแข็งตัว

Corpus cavernosometry

การวัดความดันหลอดเลือดแบบ Cavernosography ใน corpus cavernosum น้ำเกลือจะถูกฉีดเข้าไปใน corpus cavernosum ด้วยเข็มผีเสื้อและวัดอัตราการไหลที่จำเป็นสำหรับการรักษาความแข็งตัวของอวัยวะเพศ โดยดูระดับของการรั่วไหลของหลอดเลือดดำ การรั่วไหลของเส้นเลือดสามารถมองเห็นได้โดยการผสมน้ำเกลือกับสารทึบแสง x ray เพื่อให้ได้ภาพ cavernosogram ในการสร้างภาพแบบดิจิตอลที่เรียกว่า Digital Subtraction Angiography (DSA) ภาพที่ได้จากวิธีการข้างต้นต้องอยู่ในรูปดิจิตอล

Magnetic resonance angiography (MRA)

วิธีการนี้จะคล้ายกับการสร้างภาพด้วยเรโซแนนซ์แม่เหล็ก MRA จะใช้สนามแม่เหล็กและคลื่นวิทยุเพื่อสร้างภาพรายละเอียดของหลอดเลือด แพทย์อาจฉีด "สารเพิ่มความชัด" เข้าสู่กระแสเลือดของผู้ป่วยเพื่อให้เนื้อเยื่อหลอดเลือดโดดเด่นออกมาจากเนื้อเยื่ออื่น ๆ สารเพิ่มความชัดจะให้ข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับปริมาณเลือดและความผิดปกติของหลอดเลือด

การรักษา

การรักษาขึ้นอยู่กับสาเหตุ

การออกกำลังกาย โดยเฉพาะการออกกำลังกายแบบแอโรบิกในช่วงวัยกลางคนมีประสิทธิภาพในการป้องกัน ED การออกกำลังกายเพื่อการรักษากำลังอยู่ภายใต้การตรวจสอบ สำหรับผู้สูบบุหรี่ การละเว้นการสูบบุหรี่มีผลในการปรับปรุงที่สำคัญ

การใช้ยาทางปากและอุปกรณ์ช่วยการแข็งตัวแบบสูญญากาศเป็นการรักษาสิ่งแรก ตามด้วยการฉีดยาเข้าไปในอวัยวะเพศและการปลูกถ่ายอวัยวะเพศชาย

การใช้ยาทางปาก

สารยับยั้ง phosphodiesterase ประเภท 5

วงจร nucleotide phosphodiesterases เป็นกลุ่มของเอนไซม์ที่ทำลาย cyclic adenosine monophosphate (cAMP) และ cyclic guanosine monophosphate (cGMP). Phosphodiesterases จะอยู่ในรูปแบบที่แตกต่างกันในระดับโมเลกุลและมีการกระจัดกระจายไปทั่วร่างกาย หนึ่งในรูปแบบของ phosphodiesterase เรียกว่า PDE5 และสารยับยั้ง PDE5 ไปเพิ่มปริมาณของ cGMP ที่มีอยู่ในเลือดที่ส่งไปยังอวัยวะเพศซึ่งจะเป็นการเพิ่มการไหลเวียนเลือด สารยับยั้ง PDE5 เช่น sildenafil (Viagra), Vardenafil (Levitra) และ tadalafil (Cialis) เป็นยาตามใบสั่งแพทย์ที่มีการนำมารับประทาน

ยาเฉพาะที่

ครีมทาเฉพาะที่ที่ผสม alprostadil กับตัวเพิ่มการซึมผ่านที่ชื่อ DDAIP ได้รับการอนุมัติในแคนาดาภายใต้ชื่อแบรนด์ Vitaros เป็นการรักษาสิ่งแรกสำหรับภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศ

ยาฉีด

การรักษาอีกวิธีหนึ่งก็คือการรักษาด้วยการฉีด ยาดังต่อไปนี้จะถูกฉีดเข้าไปในอวัยวะเพศชาย papaverine, phentolamine และ prostaglandin E1

เครื่องปั๊มสูญญากาศ

บทความหลัก: เครื่องปั๊มอวัยวะเพศชาย

อุปกรณ์ช่วยการแข็งตัวแบบสูญญากาศสามารถช่วยดึงเลือดเข้าสู่อวัยวะเพศโดยการใช้แรงดัน ประเภทของอุปกรณ์นี้บางครั้งถูกเรียกว่าเครื่องปั๊มอวัยวะเพศชายและอาจจะถูกใช้ก่อนที่จะมีเพศสัมพันธ์เล็กน้อย องค์การอาหารและยาได้อนุมัติการรักษาด้วยอุปกรณ์สูญญากาศหลายประเภทและจะสามารถใช้ได้ตามใบสั่งของแพทย์ เมื่อวิธีการทางเภสัชวิทยาล้มเหลวปั๊มสูญญากาศแบบใช้ภายนอกที่ออกแบบมาตามวัตถ​​ุประสงค์นี้อาจสามารถนำมาใช้เพื่อให้บรรลุการแข็งตัว โดยที่มีแหวนบีบอัดแบบแยกที่มีขนาดพอดีกับอวัยวะเพศชายเพื่อรักษาความแข็งเอาไว้ ปั๊มเหล่านี้ควรจะแตกต่างจากปั๊มอวัยวะเพศอื่น ๆ (ที่ไม่มีแหวนบีบอัด) ซึ่งแทนที่จะถูกใช้สำหรับการรักษาชั่วคราวของภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศ แต่มีการแอบอ้างว่าจะสามารถเพิ่มความยาวของอวัยวะเพศได้ถ้าใช้บ่อยหรือมีการสั่นสะเทือนเป็นตัวช่วยในการทำช่วยตัวเอง อย่างอื่นๆที่เห็นได้ชัดกว่านี้ก็คือการปลูกถ่ายอวัยวะเพศชายแบบเป่าให้พองแข็งได้หรือแบบแข็งตลอดอาจทำได้ผ่านทางศัลยกรรม

ศัลยกรรม

บทความหลัก: อวัยวะเพศชายเทียม

โดยทั่วไปมักจะเป็นทางเลือกสุดท้ายถ้าการรักษาอื่น ๆ ล้มเหลว ขั้นตอนที่พบมากที่สุดคือการปลูกถ่ายอวัยวะเทียมที่เกี่ยวข้องกับการสอดใส่ของแท่งเ​​ทียมเข้าไปในอวัยวะเพศ

การแพทย์ทางเลือก

องค์การอาหารและยาไม่แนะนำการรักษาทางเลือก (เช่นพวกที่ยังไม่ได้รับการอนุมัติจาก FDA) ในการรักษาความเสื่อมสมรรถภาพท​​างเพศ หลายผลิตภัณฑ์มีการโฆษณาเป็นผลิตภัณฑ์เพิ่มประสิทธิภาพทางเพศแบบ "สมุนไพรไวอากร้า" หรือ "ธรรมชาติ" แต่ไม่มีการทดลองทางคลินิกหรือการศึกษาทางวิทยาศาสตร์มาสนับสนุนประสิทธิภาพของผลิตภัณฑ์เหล่านี้ในการรักษาหย่อนสมรรถภาพทางเพศและสารเคมีสังเคราะห์ที่คล้ายกับ sildenafil ถูกพบว่าเจือปนในหลายของผลิตภัณฑ์เหล่านี้ องค์การอาหารและยาของ​​สหรัฐอเมริกาได้เตือนผู้บริโภคว่าผลิตภัณฑ์เสริมประสิทธิภาพทางเพศใด ๆ ที่อ้างว่าสามารถทำงานได้เช่นเดียวกับผลิตภัณฑ์ตามใบสั่งแพทย์มีแนวโน้มที่จะมีสารปนเปื้อนดังกล่าว

การค้นคว้า

ยีนบำบัด

ยีนบำบัดกำลังได้รับการพัฒนาที่จะช่วยให้มีผลและสนับสนุนให้มีการแข็งตัวเป็นระยะเวลาเป็นสัปดาห์หรือเป็นเดือน ยีนบำบัดนี้เกี่ยวข้องกับการฉีดโพแทสเซียมแชนแนลที่ไวต่อแคลเซียมแบบยีนโอน (อังกฤษ: transfer gene, calcium-sensitive potassium channel (hMaxi-K)) เข้าไปในอวัยวะเพศชาย

Tx2-6

การศึกษาที่ทำกันที่วิทยาลัยการแพทย์แห่งจอร์เจียพบว่าพิษจากแมงมุม Brazilian wandering spider มีสารพิษที่เรียกว่า Tx2-6 ทำให้เกิดการแข็งตัว นักวิทยาศาสตร์เชื่อว่าการผสมสารพิษนี้กับยาที่มีอยู่เช่นไวอากร้าอาจนำไปสู่การรักษาที่มีประสิทธิภาพสำหรับภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศ

แหล่งข้อมูลอื่น