ยี่โถ

ยี่โถ
ยี่โถ
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Plantae
ไม่ได้จัดลำดับ:	Angiosperms
ไม่ได้จัดลำดับ:	Eudicots
ไม่ได้จัดลำดับ:	Asterids
อันดับ:	Gentianales
วงศ์:	Apocynaceae
สกุล:	Nerium
สปีชีส์:	N.  oleander
ชื่อพ้อง
Nerium Odorum Nerium Indicum

ยี่โถ (ชื่อวิทยาศาสตร์: Nerium oleander L.) มีถิ่นกำเนิดแถบทะเลเมดิเตอร์เรเนียน เช่น แถบโปรตุเกสไปจนถึง อินเดีย อิหร่าน โดยสันนิษฐานว่ามีการแพร่เข้ามาในไทยโดยชาวจีน ในปี พ.ศ. 2352-2364 เป็นพืชในวงศ์ Apocynaceae เป็นพืชมีพิษ ยางเมื่อถูกผิวหนังทำให้ระคายเคือง เป็นแผลพุพอง ถ้ารับประทานเมล็ดทำให้เวียนศีรษะ ง่วงนอน ถ่ายเป็นเลือด เป็นพิษต่อหัวใจ ทำให้ชัก

ลักษณะเฉพาะ

ยี่โถ เป็นไม้พุ่มสูงประมาณ 20 ฟุต เปลือกของลำต้นมีสีเทาเรียบ เมื่อตัดหรือเด็ดจะมีน้ำยางไหลออกมา ใบ เป็นใบเดี่ยวรูปร่างรี ปลายและโคนใบแหลม ยาว ๑๕-๑๗ cm. กว้าง ๑.๗-๒.๐ cm. ขอบใบเรียบไม่มีจัก หนาแข็ง มีสีเขียวเข้ม ก้านใบสั้น ออกตามข้อของลำต้น ดอกมีสีชมพู ขาว ออกตามปลายของยอดลำต้นเป็นกระจุกหรือช่อ รูปร่างคล้ายกรวยหรือปากแตร เวลาบานกลีบจะมีกลิ่นหอม ดอกยี่โถสามารถออกดอกได้ทั้งปี ผลเกิดเมื่อดอกมีการผสมเกสรและร่วงหลุดไป จะเกิดผลเป็นฝัก 2 ฝัก ต่อ 1 ดอกยี่โถ 1 ดอก เมล็ดลักษณะคล้ายเส้นไหม

การปลูกยี่โถ สามารถปลูกได้ทุกที่เนื่องจากขึ้นได้ในสภาพดินทุกชนิดได้ดี โดยการเพาะเมล็ด ตอนกิ่ง หรือการปักชำกิ่ง

ประโยชน์

• ส่วนที่ใช้เป็นยา : ดอก ผล ใบ
  1. ผล ขับปัสสาวะ
  2. ดอก แก้อักเสบ แก้ปวดศีรษะ
  3. ใบ ใช้เป็นยารักษาโรคหัวใจ (มีความเป็นพิษสูงต้องใช้ด้วยความระมัดระวัง)
  4. นอกจากนี้ยังใช้เป็นยาฆ่าแมลง และยาเบื่อหนูได้

ชื่อเรียกภาษาอื่น ๆ

ยี่โถในวรรณกรรม

• ยี่โถปรากฏในวรรณกรรมเรื่อง อิเหนา พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ 2

"ลำดวนดอกดกเต็มต้น
รสสุคนธ์ปนมะลิผลิดอกโต
ยี่เข่งเข็มสารภี ยี่โถ
ดอกส้มโอกลิ่นกล้าน่าดม
"

• รำพันพิลาปสุนทรภู่

" เห็นทับทิมริมกุฎีดอกยี่โถ สะอื้นโอ้อาลัยจิตใจหาย"

• สรรพสิทธิ์คำฉันท์ : สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส

“…มะลิวัลย์อัญชันช่อ ทุกก้านกอสรล่มสรลอน

ชงโค ยี่โถ ขจร รสรื่นรรวยรมย์…”

แหล่งข้อมูลอื่น

• รายละเอียด ยี่โถ จากเว็บ [1]
• รายละเอียด ยี่โถ จากเว็บ [2]