เลเซอร์ผิวหนัง
เลเซอร์ผิวหนัง (อังกฤษ: laser resurfacing) เป็นเทคนิคในการนำเลเซอร์มาใช้ในงานศัลยกรรม
ชนิดของเลเซอร์ผิวหนัง
มีเลเซอร์มากมายหลายชนิดที่นำมาใช้โดยแต่ละเครื่องเลเซอร์จะผลิตจุดคลื่นแสงได้ต่างกัน เช่น IPL Rejuvenation จุดคลื่น 595 นาโนเมตร GentleYAG 1064 นาโนเมตร CO2 laser 10600นาโนเมตร เป็นต้น เครื่องเลเซอร์ที่พบได้บ่อยในปัจจุบันคือ
1. คาร์บอนไดอ๊อกไซด์เลเซอร์ (CO2 Laser) เป็นเครื่องมือแสงพลังงานสูงในช่วงคลื่น 10,600 นาโนมิเตอร์ ลำแสงสามารถส่งผ่านผิวหนังได้ลึกประมาณ 20-30 ไมครอน ซึ่งสามารถกำหนดความตื่นลึกขระทำได้ ลำแสงจะถูกดูดซับโดยน้ำในเซลผิวหนัง และผลของลำแสงจะทำให้เส้นเลือด และเส้นน้ำเหลืองขนาดเล็กในบริเวณนั้นปิด ทำให้เลือดไม่ออกขณะผ่าตัด และแผลหลังผ่าไม่บวมมาก อีกทั้งไม่มีอาการปวดแผลในภายหลัง
2. กลุ่ม Q-Switch (ใช้ได้ดีในการรักษาโรคของเม็ดสีดำ) ได้แก่รูบีเลเซอร์ (Ruby laser), อเล็กซานไดร์ท เลเซอร์ (Alexandite Laser) ,คิว-สวิทช์-เอ็น-ดี-แยค (Q-switched Nd:YAG) มีช่วงคลื่นอยู่ระหว่าง 695- 1064 nm.
2.1 รูบีเลเซอร์ (Ruby laser) ช่วงคลื่น 695 nm. ใช้ได้ผลดีกับการรักษาโรคของเม็ดสีดำทั้งหลาย เช่น การลบรอยสัก รักษาปานดำ ปานสีน้ำตาล กระลึก
2.2 อเล็กซานไดร์ท เลเซอร์ (Alexandite Laser) เป็นเลเซอร์ที่มีจุดช่วงคลื่น 755 และ 810 นาโนเมตร นำมาประยุกต์ใช้ในการกำจัดเส้นขนได้ดี แต่พบปัญหาในหารกำจัดเส้นของคนผิวสี(เอเซีย,นิโกร)
2.3 คิว-สวิทช์-เอ็น-ดี-แยค (Q-switched Nd:YAG) เป็นเลเซอร์ที่ผลิตจุดพลังงานที่ 1064 นาโนเมตร ใช้ได้ผลดีกับการรักษาโรคของเม็ดสีดำ
3. เครื่องเลเซอร์และ IPL เพื่อการดูแลผิวหน้าให้อ่อนเยาว์ ( Photo Rejuvuination ) เป็นการช่วยในการกระตุ้นคอลลาเจนด้วยกระบวนการต่าง ๆกันทำให้ผิวพรรณแลดูอ่อนเยาว์ ใช้ได้ดีในการรักษาสิวอักเสบ มีข้อดีคือไม่เกิดบาดแผลระหว่างทำและหลังทำ สะดวก ปลอดภัย
4. คลื่นวิทยุ (RF-Radio Frequency) ช่วยทำให้โครงสร้างคอลลาเจนของผิวกระชับตัว เพิ่มจำนวนคอลลาเจน ลดริ้วรอยย่นและยกกระชับผิวหน้าที่หย่อนคล้อย การรักษาต้องใช้เวลาประมาณ 2-6 เดือนจึงจะเห็นผล ที่รู้จักกันดีเช่น Thermage (Therma Cool) และเทคนิคการทำก็สำคัญมาก เพราะหากทำไม่ถูกวิธี ก็อาจทำให้ใบหน้าทั้งสองข้างไม่เท่ากันได้
5. Fractional Laser Fractional laser เป็นหลักการของระบบเลเซอร์ที่มีการใช้มาในอุตสาหกรรมมามากกว่า 30ปี มีการนำมาใช้งานทางด้านผิวหนังครั้งแรกในช่วงปี1990 เป็นเครื่อง CO2 laser ของบริษัท Coherent ผู้ผลิตเลเซอร์ชั้นนำของโลกในเวลานั้น ประกอบไปด้วย scanner ความเร็วสูงและระบบเลเซอร์ที่สามารถผลิตพัสส์เลเซอร์ความเข้มสูงพิเศษในเวลาสั้นระดับหนึ่งในพันวินาที ซึ่งจัดว่าเป็นเทคโนโลยีล้ำสมัยถึง20ปีในเวลานั้น และมีความเที่ยงตรงกว่าระบบ CO2 laser แม้ในท้องตลาดปัจจุบัน(2011)อย่างมาก มีการติดตั้งในโรงเรียนแพทย์ในประเทศไทยหลายแห่ง มีความสามารถในการกำจัดเนื้อเยื่อที่มีปัญหาอย่างเที่ยงตรงและมีประสิทธิภาพสูง แต่เนื่องจากแนวทางการรักษาด้วย CO2 laser ในช่วงปี 1990 แพทย์ผิวหนังเน้นที่การรักษาด้วยการกำจัดเนื้อเยื่อที่มีปัญหาให้หมด ซึ่งส่งผลให้เกิดผลข้างเคียงอย่างมากโดยเฉพาะผิวชาวเอเชีย รวมถึงค่าบำรุงรักษาระบบเลเซอร์พัสส์กำลังสูงมีราคาแพง ทำให้ CO2 Laser ที่ก้าวหน้าที่สุดของบริษัท Coherent ไม่ได้รับความนิยมมากพอในวงการแพทย์ผิวหนัง หลังจากนั้นมีเครื่องเลเซอร์จากหลายบริษัทพัฒนาตามแนวทาง Coherent มาตลอดแต่ไม่ได้รับความนิยมจนกระทั่งในช่วงปี 2000 มีการทดลองใช้เลเซอร์ในช่วงความยาวคลื่น 1550nm ที่ผลิตจากเส้นไยแสงพิเศษซึ่งใช้ในการทหารมาใช้กับผิวหนังในชื่อของ Fraxel เป็นเครื่องเลเซอร์ที่ประกอบด้วย 1550nm 5วัตต์ขนาดเล็ก scanner แกนเดี่ยวความเร็วสูง ระบบตรวจจับการเลื่อนหัวยิงสมัยใหม่ ซึ่งจัดว่าเป็นสิ่งแปลกใหม่สำหรับเทคโนโลยีการแพทย์ผิวหนังอีกครั้ง โดยผู้ผลิตใช้คำว่า fractional laser เป็นครั้งแรกสำหรับวงการแพทย์ผิวหนัง จึงทำให้เข้าใจกันผิดอย่างกว้างขวางในฐานะเทคโนโลยีใหม่ อย่างไรก็ตามองค์การอาหารและยาแห่งสหรัฐอเมริกา ให้การรับรองว่า Fraxel มีความปลอดภัย และมีประสิทธิภาพในการรักษาริ้วรอยเหี่ยวย่น (โดยเฉพาะรอบดวงตา, ข้างแก้ม ) ฝ้า จุดด่างดำ จากแสงแดด และผิวหนังที่เสื่อมโทรมตามวัย รอยแผลเป็นจากสิว รอยแผลผ่าตัด ทั้งนี้แพทย์ผิวหนังในประเทศไทยมีความสนใจและมีการวิจัย Fractional Laser 1550nm เช่น Finescan1550 อย่างกว้างขวางโดยแพทย์และโรงเรียนแพทย์หลายแห่ง เพื่อหาปริมาณการรักษาที่เหมาะสมกับผิวคนไทย จากการศึกษาวิจัยห้าปีต่อเนื่องมีความเห็นโน้มเอียงว่า Fractional Laser 1550nm ที่ผลิตจาก Yb:Er fiber laser เช่น Fraxel restore และ Finescan1550 มีผลในการรักษาแผลเป็นหลายชนิดได้จริง มีผลข้างเคียงเล็กน้อยในผิวคนไทย สามารถกำจัดฝ้าด้วยการผลัดผิว แต่ผลการรักษาฝ้าถาวรได้ยังเป็นเรื่องที่ถกเถียงกัน เนื่องจากรอยโรคสามารถกลับมาเกิดซ้ำ ทั้งนี้เอกสารการวิจัยในต่างประเทศของ Fraxel มีการใช้ยาในกลุ่มต่อต้านการสร้างเม็ดสีประกอบการรักษาร่วมด้วย จึงไม่สามารถหาข้อสรุปที่แน่ชัดได้ อย่างไรก็ตาม Fractional Laser 1550nm จัดเป็นมาตรฐานใหม่ในวงการแพทย์ผิวหนัง สำหรับการรักษาแผลเป็นหลายชนิด การกระตุ้นการทำงานของผิว ผลัดผิว โดยสามารถควบคุมปริมาณการรักษาได้เที่ยงตรงแบบค่อยเป็นค่อยไปและมีผลข้างเคียงต่ำกว่าการรักษาด้วย Fractional CO2 laser เหมาะกับสังคมปัจจุบันที่ต้องทำงานนอกบ้าน จึงทำให้การใช้งาน Fractional Laser 1550nm ได้รับความนิยมในการใช้งานตั่งแต่การรักษาระดับเบา (rejuvenation) จนถึงระดับการรักษาระดับกลาง(ablation) ถึงแม้ระดับความก้าวหน้าในการรักษาจะช้า Fractional CO2 laser หรือการลอกด้วยเคมีก็ตาม