เล็กซีโอดีวีนา (ละติน: Lectio Divina) แปลว่า การอ่านศักดิ์สิทธิ์ ซึ่งหมายถึง การอ่านและภาวนาคัมภีร์ไบเบิล และเป็นสัญลักษณ์ของศาสนกิจแห่งการภาวนาของคริสตชนแบบดั้งเดิม และการอ่านบทอ่านมีจุดมุ่งหมายเพื่อทำให้เกิดความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับพระยาห์เวห์ และเพิ่มความรู้ในพระวจนะของพระเป็นเจ้า เป็นหนทางแห่งการภาวนาด้วยบทอ่านที่เรียกร้องให้เราต้องศึกษา ไตร่ตรอง รับฟัง และ ภาวนา และแม้แต่การร้องเพลงและชื่นชมยินดีในพระวาจาของพระเจ้า
ประวัติ
หลักเกณฑ์ของนักบุญพาโคมิอุส ออกัสติน บาซิล และ เบเนดิก ได้ทำให้เกิดศาสนกิจแห่งการอ่านศักดิ์สิทธิ์ ซึ่งต้องประกอบด้วย แรงกาย และมีส่วนร่วมในชีวิตแห่งการภาวนา กับพระเจ้า
เราแบ่งการอ่านศักดิ์สิทธิ์เป็น 4 ขั้นตอนซึ่งมีขึ้นตั้งแต่ ศตวรรษที่ 12 ราวปี 1150 กุยโกที่ 2 นักบวชคณะคาร์ทูเซียน ได้เขียนหนังสือ “บันไดไต่เต้าของนักบวช” (Scala Claustralium) ซึ่งได้บรรยายทฤษฎีของ 4 ขั้นตอนดังกล่าว คือ การอ่าน การทำสมาธิ การสวดภาวนา และการไตร่ตรอง
ในเดือนกันยายน 2005 สมเด็จพระสันตะปาปาเบเนดิกต์ที่ 16 ได้ตรัสว่า
“ข้าพเจ้าปรารถนาที่จะระลึกถึงและแนะนำธรรมเนียมโบราณแห่งเล็กซีโอดิวีนา เป็นการอ่านพระคัมภีร์ด้วยความพากเพียร พร้อมกับการภาวนาซึ่งทำให้เกิดการสนทนาที่ ใกล้ชิด ซึ่งคนที่อ่านจะได้ยินพระเจ้าผู้ทรงตรัสอยู่ และในการภาวนา ก็ได้ตอบสนองพระองค์ด้วยใจที่เปิดกว้างด้วยความไว้ใจ (cf. Dei Verbum, n.25) ถ้าเลคซีโอ ดิวีนา ได้รับการสนับสนุนอย่างมีประสิทธิผล ศาสนากิจนี้จะนำพระศาสนจักร ซึ่งข้าพเจ้าได้โน้มน้าวอยู่นี้ ไปสู่ช่วงเวลาแห่งการเริ่มต้นใหม่แห่งจิตวิญญาณ”
วิธีการ
การอ่านพระคัมภีร์และภาวนา โดยทั่วไปจะต้องปฏิบัติเป็นประจำทุกวัน 1 ชั่วโมงอย่างต่อเนื่อง บทอ่านที่ถูกเลือกจากพระคัมภีร์ถูกเลือกมาก่อน และทำให้เกิดการพัฒนาขึ้นในทุก ๆ วันโดยพระคัมภีร์
เวลา
การเลือกเวลาสำหรับ การอ่านพระคัมภีร์และการภาวนา เป็นสิ่งสำคัญ วิธีการที่เป็นแบบฉบับก็คือการภาวนา 1 ชั่วโมงหนึ่งวันในตอนเช้า หรือ จะแบ่งเป็น 2 ช่วงเวลา คือ ครึ่งแรกในช่วงเช้า ครึ่งหลังในตอนเย็น กุญแจสำคัญก็คือการเลือกเวลาไว้ก่อนล่วงหน้าซึ่งเป็นเวลาที่เราอุทิศไว้สำหรับการภาวนาและรักษาเวลานี้ไว้ การใช้ช่วงเวลาเดียวกันในทุก ๆ วันนำไปสู่กิจวัตรประจำวันแห่งการภาวนาที่มีประสิทธิผล
สถานที่
สถานที่สำหรับการภาวนาจะต้องปราศจากการรบกวน นี่ก็หมายถึงการภาวนาจะต้องห่างไกลจากคนอื่น โทรศัพท์ สิ่งที่รบกวนทางสายตา ฯลฯ บางคนพบว่า รูปบูชาทางศาสนาก็เป็นประโยชน์ได้เหมือนกัน ควรใช้สถานที่เดียวกันสำหรับ การอ่านพระคัมภีร์ ถ้าเป็นไปได้ โดยเฉพาะเมื่อเราได้เริ่มการภาวนาเป็นครั้งแรก ความคุ้นเคยกับสถานที่จะช่วยลดสิ่งรบกวนจากภาวนาได้ หรือ เราอาจจะปรารถนาที่จะภาวนาในสถานที่ที่ไม่คุ้นเคย เพื่อวัตถุประสงค์ที่จะหาสถามนที่ที่กำหนดไว้สำหรับการภาวนาตามลำพังโดยเฉพาะ และไม่ใช่ที่สำหรับทำกิจกรรมอื่น บางคนอาจจะปฏิบัติกิจศรัทธาอื่น ๆ เช่น การภาวนาต่อหน้าศีลมหาสนิท เพื่อเป็นการเตรียมตัวสำหรับ การอ่านพระคัมภีร์และภาวนา
การเตรียมตัว
ก่อนการอ่าน จำเป็นที่ต้องมีส่วนร่วมในตัวกิจกรรมที่นำเราไปจากสภาพจิตใจปกติสู่สภาพที่มีความลึกซึ้งและเป็นสภาพแห่งการภาวนา ในชั่วขณะหนึ่งแห่งการหายใจที่ลึกและสม่ำเสมอ และบทภาวนาสั้นที่เชิญพระจิตนำช่วงเวลาแห่งการภาวนาจะช่วยจัดบรรยากาศทั่วไปให้เหมาะสมและปรับปรุงประสิทธิผลของ การอ่านพระคัมภีร์ ให้ดีขึ้น
เมื่อเราได้จัดให้บรรยากาศนี้เกิดขึ้นแล้วก็ถึงเวลาที่จะเริ่มการภาวนา ขั้นตอนแห่งการภาวนามี 4 ขั้นตอนซึ่งไม่จำเป็นจะต้องสวดตามขั้นตอนที่ทำกัน เราอาจจะสวดไปตามขั้นตอนต่าง ๆ ตามสุดแท้แต่พระจิตเจ้าทรงนำ
ช่วงเวลาท้ง 4 แห่งการภาวนา
มีคนเปรียบเทียบ เลคซีโอ ดิวีนา ว่า เป็น “การกินเลี้ยงพระวาจา” ซึ่งแบ่งเป็น 4 ส่วนด้วยกัน อันดับแรก คือการกัด (เลคซิโอ) หลังจากนั้นคือการเคี้ยว (เมดิตาซีโอ) ถัดไปเป็นโอกาสที่จะลิ้มรสชาติของอาหาร (โอราซีโอ) และสุดท้าย พระวาจาได้ซึมซาบและกลายเป็นส่วนหนึ่งของร่างกาย (คอนเตมปลาซีโอ)
Lectio (เล็กซีโอ)
ขั้นตอนแรกประกอบด้วยการอ่านบทอ่านอย่างช้า ๆ อย่างตั้งใจหลายครั้ง หลายคนอาจจะเขียนถ้อยคำในบทอ่านที่ผุดขึ้นมา หรืออาจจะให้ความสนใจกับถ้อยคำนั้นในขณะนี้
Meditatio (เมดิตาซีโอ)
คริสตชน ที่ยกข้อความหรือหนึ่งคำขึ้นมา จะต้องรับและรำพึงกับถ้อยคำนั้น และระลึกถึงการสถิตอยู่ของพระเจ้าในข้อความนั้น เราจะได้รับประโยชน์จากการช่วยให้ได้รับความสว่างจากพระจิตเจ้า เช่น งานของพระจิตเจ้าที่สอนเราให้เข้าใจในพระวาจาบทนั้น ซึ่งไม่ใช่การเผยแสดงที่พิเศษจากพระเจ้า แต่เป็นการทำงานของพระจิตในตัวเราซึ่งทำให้คริสตชนได้รับการเผยแสดงในพระคัมภีร์
Oratio (โอราซีโอ)
เป็นการตอบสนองต่อบทอ่านโดยการเปิดใจสู่พระเจ้า ไม่ใช่การฝึกสติปัญญา แต่เป็นการสนทนาด้วยความรู้สึกจากข้างในหรือ ด้วยบทสนทนากับพระเจ้า
Contemplatio (กอนเตมปลาซีโอ)
ช่วงเวลานี้ เราเน้นความสนใจไปที่พระเจ้า ด้วยความเรียบง่าย และความรักต่อพระเจ้า หรือจะพูดได้ว่า เป็นความงดงามและ ความลึกซึ้งที่มีต่อพระเจ้าซึ่งไม่อาจบรรยายได้ เป็นการหยุดนิ่งด้วยความชื่นชมยินดีในการประทับอยู่ของพระองค์
การนำไปประยุกต์ใช้
เราสามารถนำวิธีการอ่านแบบ เลคซีโอ ดิวีนา ไปใช้ได้ด้วยการแบ่งปันประสบการณ์การอ่านศักดิ์สิทธิ์ซึ่งกันและกัน
ในนำไปฝึกใช้เพื่อให้เกิดความลึกซึ้งนั้น เมื่อเรานำวิธีการอ่านแบบ เลคซีโอ ดิวีนา ไปปฏิบัตินั้นจะทำให้ผู้อ่านสามารถอ่านพระวาจาได้หลายระดับทั้งนี้ขึ้นอยู่กับพื้นเพความรู้และความเข้มแข็งทางความเชื่อ ผลที่ได้รับคือความรู้ที่ลึกซึ้งในตัวบทอ่าน ตัวเราเอง ผู้อื่น และพระเจ้า และมองสิ่งเหล่านี้ด้วยแสงแห่งความเชื่อที่ค่อย ๆ เพิ่มขึ้น