| โรคเท้าช้าง (Elephantiasis) | |
|---|---|
 ขาของผู้ป่วยโรคเท้าช้างจากฟิลาริเอสิส (filariasis)
| |
| บัญชีจำแนกและลิงก์ไปภายนอก | |
| ICD-10 |
B74.0 (ILDS B74.01) I89 |
| ICD-9 | 125.9, 457.1 |
| DiseasesDB | 4824 |
| eMedicine | derm/888 |
| MeSH | D004605 |
โรคเท้าช้าง (อังกฤษ: Elephantiasis) เป็นโรคที่มีลักษณะผิวหนังและเนื้อเยื่อข้างใต้หนาตัวขึ้น โดยเฉพาะบริเวณขาและอวัยวะเพศ ในบางครั้งอาจมีการบวมของอัณฑะ โดยมียุงเป็นพาหะนำโรค
สาเหตุ
สาเหตุของโรคเท้าช้างมักมาจากหนอนพยาธิ เช่น Wuchereria bancrofti, Brugia malayi, และ B. timori ซึ่งมียุงเป็นพาหะ มักเกิดมากในเขตร้อนเช่นเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และแอฟริกา โดยจะเกิดการอุดกั้นหลอดน้ำเหลือง น้ำเหลืองเกิดการคั่งและทำให้ลำตัวส่วนล่าง รวมทั้งขาและอวัยวะเพศบวม ในปัจจุบันสาเหตุของการอุดกั้นยังไม่เป็นที่แน่ชัดว่าเกิดจากตัวพยาธิเองหรือเกิดจากการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกันต่อพยาธิ โรคเท้าช้างจากสาเหตุนี้มักเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า ฟิลาริเอสิสของระบบน้ำเหลือง (lymphatic filariasis) เพราะมีสาเหตุมาจากหนอนพยาธิขนาดเล็ก โดยจะมีเฉพาะหนอนพยาธิตัวเต็มวัยเท่านั้นที่อาศัยในระบบน้ำเหลืองของมนุษย์
นอกจากนี้ โรคเท้าช้างอาจไม่ได้มีสาเหตุมาจากพยาธิ เรียกว่าโรค Nonfilarial elephantiasis หรือ Podoconiosis ซึ่งมีรายงานการพบที่ประเทศยูกันดา แทนซาเนีย เคนยา รวันดา บุรุนดี ซูดาน และเอธิโอเปีย โดยประเทศที่พบโรคนี้มากที่สุดคือประเทศเอธิโอเปีย ซึ่งมีประชากรถึงร้อยละ 6 เป็นโรคนี้ในบริเวณที่มีการระบาด โรคนี้เชื่อว่าเกิดจากการสัมผัสดินที่ก่อให้เกิดความระคายเคืองเป็นเวลานาน โดยเฉพาะอย่างยิ่งดินเหนียวสีแดง (red clay) ซึ่งอุดมไปด้วยโลหะอัลคาไลน์เช่นโซเดียมและโพแทสเซียม และมาจากหินภูเขาไฟ