| Echinococcosis | |
|---|---|
 วงจรชีวิตของ Echinococcus (คลิกเพื่อขยาย)
| |
| บัญชีจำแนกและลิงก์ไปภายนอก | |
| ICD-10 | B67 |
| ICD-9 | 122.4, 122 |
| DiseasesDB | 4048 |
| eMedicine | med/629 med/1046 |
| MeSH | D004443 |
เอไคโนค็อกโคซิส หรือที่เรียกกันว่า โรคพยาธิไฮดาติด (hydatid), hydatidosis หรือ โรคพยาธิเอไคโนค็อกคอล เป็น โรคที่เกิดจากปรสิต สายพันธ์ พยาธิตัวตืด สกุลEchinococcus โรคพยาธิชนิดหลักๆ ที่คนได้รับมีสองชนิดคือ cystic echinococcosis และ alveolar echinococcosis ส่วนชนิดที่พบได้น้อยกว่าคือ polycystic echinococcosis และ unicystic echinococcosis โรคนี้เริ่มแรกจะไม่แสดงอาการและอาจไม่มีอาการนานร่วมปี อาการและสัญญานของโรคที่เกิดขึ้นมักขึ้นอยู่กับตำแหน่งและขนาดของถุงซิสต์ที่พยาธิอาศัยอยู่ โรค Alveolar มักเริ่มต้นที่ตับ แต่ก็อาจแพร่สู่อวัยวะส่วนอื่นๆ เช่นปอดและสมองได้ เมื่อตับติดเชื้อผู้ป่วยมักมี การปวดท้อง น้ำหนักลด และ ตัวเหลือง การติดเชื้อที่ปอดอาจเป็นสาเหตุของการปวดที่บริเวณหน้าอก หายใจถี่ และการไอ
สาเหตุ
โรคนี้แพร่กระจายจากการกินอาหารหรือน้ำที่มีไข่ของพยาธิปะปนอยู่หรือการอยู่ใกล้หรือสัมผัสกับสัตว์ที่ติดเชื้อ ไข่พยาธิจะถูกปล่อยมากับอุจจระของสัตว์กินเนื้อที่ติดเชื้อโรคของพยาธินี้ โดยทั่วไปสัตว์ที่ติดเชื้อ มักได้แก่: สุนัข สุนัขจิ้งจอกและหมาป่า สัตว์เหล่านี้มักติดเชื้อจากการกิน อวัยวะ ของสัตว์ที่มีถุงซิสต์ที่พยาธิอาศัยอยู่ เช่น แกะและสัตว์จำพวกหนู ประเภทของโรคที่เกิดในคนนั้นขึ้นอยู่กับประเภทของ Echinococcus ที่เป็นสาเหตุของการติดเชื้อ โดยทั่วไปการวินิจฉัยอาจใช้วิธี อัลตราซาวนด์ โดยการเอกซ์เรย์คอมพิวเตอร์ (CT) หรือ การตรวจเอ็กซ์เรย์ด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า (MRI) การตรวจเลือดเพื่อหา สารภูมิต้านทาน ต่อพยาธิดังกล่าวอาจเป็นวิธีการที่ได้ผลดีเท่ากับ การตัดเนื้อออกตรวจ
การป้องกันและการรักษา
การป้องกันโรคพยาธิชนิดเม็ดสาคูหรือซิสต์นี้คือการรักษาสุนัขที่อาจติดเชื้อและการฉีดวัคซีนให้กับแกะ ทั้งนี้การรักษามักทำได้ยาก โดยอาจผ่าเอาถุงซิสต์ออกแล้วตามด้วยการให้ยา และบางครั้งโรคประเภทนี้สามารถทำได้แค่ตามดูอาการ ส่วนโรคประเภท alveolar มักจำเป็นต้องมีผ่าตัดแล้วตามด้วยการให้ยา ยาที่ใช้รักษาคือ อัลเบนดาโซล ซึ่งอาจต้องมีการรับประทานยาเป็นเวลาหลายปี โรคประเภท alveolar อาจเป็นสาเหตุของการเสียชีวิตได้
ข้อมูลทางระบาดวิทยา
โรคนี้เกิดในหลายพื้นที่ของโลกและปัจจุบันพบผู้ติดเชื้อนี้ราวหนึ่งล้านคน ในบางพื้นที่ เช่น อเมริกาใต้ แอฟริกา และเอเชีย มีประชากรที่ติดเชื้อคิดเป็น 10% นับตั้งแต่ปี 2553 โรคนี้เป็นสาเหตุของการเสียชีวิตของผู้ป่วยประมาณ 1200 รายซึ่งลดลงจาก 2000 ราย ในปี 2533 ต้นทุนทางเศรษฐกิจของโรคนี้ประมาณการว่าราว 3 พันล้านเหรียญดอลลาร์สหรัฐฯ ต่อปี โรคนี้อาจแพร่สู่สัตว์อื่นๆ เช่น หมู วัว และม้า
วงจรชีวิตของ Echinococcus
วงจรชีวิตของ Echinococcus- ดูกล่องข้อมูล
- Adult in small intestine = ตัวเต็มวัยในลำไส้เล็ก
- Embryonated egg is in feces = ไข่ที่มีตัวอ่อนปนออกมากับอุจจาระ
- Oncosphere hatches: penetrates intestine wall = ตัวอ่อนที่ฟักออกจากไข่: เกาะที่ผนังลำไส้
- Hydatid cyst in liver, lungs, etc = ซิสต์ของไฮดาติดในตับ ปอด เป็นต้น
- Protoscolex from cyst = ตัวอ่อนจากซิสต์ซึ่งหัวมีขอล้อมรอบ
- Acolex attachs to intestine = ตัวเต็มวัยเกาะที่ผนังลำไส้
- Definitive Host (dogs and other canivores) = โฮสต์ขั้นสุดท้าย (สุนัขและสัตว์กินเนื้อ)
- Intermediate Host (sheep, goats, swine. etc) = โฮสต์ขั้นกลาง (แกะ แพะ หมู เป็นต้น)
- Ingestion of eggs (in feces) = การกินไข่ (ในอุจจาระ)
- Ingestion of cysts (in organs) = การกินซิสต์ (ในอวัยวะ)