| Electroretinography | |
|---|---|
| การแทรกแซง | |
 รูปคลื่น ERG ระดับสูงสุดของตาที่ปรับเข้ากับความมืดแล้ว
| |
| ICD-9-CM | 95.21 |
| MeSH | D004596 |
Electroretinography (ตัวย่อ ERG) เป็นการวัดการตอบสนองทางไฟฟ้าของเซลล์ต่าง ๆ ในจอตารวมทั้งเซลล์รับแสงทั้งแบบแท่งและแบบกรวย, เซลล์จอตาชั้นใน (retinal bipolar cell และ amacrine cell) และ retinal ganglion cell โดยปกติจะสวมอิเล็กโทรดเงิน (DTL silver/nylon fiber string) ครอบผิวกระจกตาของคนไข้เมื่อวัดแบบ Full Field/Global/Multifocal ERG's หรือใช้อิเล็กโทรดทองเหลืองหรือทองแดงแนบกับผิวหนังใกล้ตาเพื่อทดสอบแบบ electrooculography (EOG) เมื่อกำลังตรวจ จะให้คนไข้มองแสงกระตุ้นต่าง ๆ โดยเครื่องจะแสดงแอมพลิจูดของสัญญาณการตอบสนอง (เป็นโวลต์) เทียบกับเวลา แต่สัญญาณก็เบามาก ปกติอยู่ในระดับไมโครโวลต์หรือนาโนโวลต์ ERG เป็นความต่างศักย์ไฟฟ้า (electrical potential) ซึ่งได้จากเซลล์ประเภทต่าง ๆ ในจอตา โดยการกระตุ้นต่าง ๆ (เช่น เป็นแฟลชหรือแสงกระตุ้นเป็นลาย, มีแสงพื้นหลังหรือไม่, สีของตัวกระตุ้นและพื้นหลัง) จะทำให้องค์ประกอบบางอย่างตอบสนองอย่างมีกำลังกว่า
ถ้าตรวจสอบตาที่ปรับให้เข้ากับความมืดแล้วด้วยแสงแฟลชสลัว ๆ การตอบสนองส่วนมากจะมาจากเซลล์รูปแท่ง และถ้าตรวจตาที่ปรับให้เข้ากับแสงสว่างด้วยแสงแฟลช การตอบสนองจะมาจากเซลล์รูปกรวย แฟลชที่สว่างพอจะก่อสัญญาณ ERG ที่เป็น a-wave (เริ่มต้นโค้งไปทางลบ) แล้วตามด้วย b-wave (โค้งไปในแนวบวก) ส่วนหน้าสุดของ a-wave มาจากเซลล์รับแสง โดยส่วนที่เหลือของคลื่นจะมาจากเซลล์ต่าง ๆ รวมทั้งเซลล์รับแสง, retinal bipolar cell, amacrine cell และ Muller glia ส่วนการตอบสนองต่อ pattern ERG (PERG) ซึ่งเกิดจากตัวกระตุ้นคล้ายกระดานหมากรุก โดยหลักจะมาจาก retinal ganglion cell จักษุแพทย์และแพทย์ตรวจปรับสายตาโดยหลักใช้ ERG เพื่อวินิจฉัยโรคจอตาต่าง ๆ
ERG ใช้ได้กับโรคจอตาเสื่อมที่สืบทอดทางกรรมพันธุ์ได้รวมทั้ง
- Retinitis pigmentosa และความเสื่อมเหตุกรรมพันธุ์ที่เกี่ยวข้องกัน
- Retinitis punctata albescens
- Leber's congenital amaurosis
- Choroideremia
- Gyrate atrophy of the retina and choroid
- Goldman-Favre syndrome
- Congenital stationary night blindness คือ "a-wave ที่วัดได้ปกติจะระบุเซลล์รับแสงที่ปกติ แต่การไร้ b-wave แสดงความผิดปกติของส่วน Retinal bipolar cell"
- จอตาแยก (retinoschisis) วัยเด็กที่เชื่อมกับโครโมโซมเอกซ์ (X-linked juvenile retinoschisis)
- การเห็นไร้สี (Achromatopsia)
- Cone dystrophy
- โรคเลียนอาการของ retinitis pigmentosa
- Usher Syndrome
โรคตาอื่น ๆ ที่ ERG ธรรมดาอาจให้ข้อมูลที่มีประโยชน์รวมทั้ง
- โรคจอตาเหตุเบาหวาน (diabetic retinopathy)
- โรคจอตาเหตุขาดเลือดรวมทั้ง central retinal vein occlusion (CRVO), branch vein occlusion (BVO) และโรคจอตาเหตุเม็ดเลือดแดงรูปเคียว (sickle cell retinopathy)
- โรคจอตาเหตุสารพิษ พิษรวมทั้งยารักษามาลาเรียคือ Plaquenil และยารักษาโรคลมชักคือ Vigabatrin อนึ่ง ERG ยังใช้ตรวจการเป็นพิษต่อจอตาของยาทดลองอื่น ๆ
- โรคจอตาเหตุภูมิต้านตนเองรวมทั้ง Cancer Associated Retinopathy (CAR), Melanoma Associated Retinopathy (MAR) และ Acute Zonal Occult Outer Retinopathy (AZOOR)
- จอตาลอก
- การประเมินการทำงานของจอตาหลังบาดเจ็บ โดยเฉพาะเมื่อเลือดออกในวุ้นตา (vitreous hemorrhage) ต้อกระจกตาหนา (dense cataract) และภาวะอื่น ๆ ที่ไม่สามารถมองเห็นก้นตา (fundus) ได้
ERG ยังใช้อย่างกว้างขวางในงานวิจัยเรื่องตา เพราะให้ข้อมูลเกี่ยวกับการทำงานของจอตาที่ไม่สามารถได้โดยวิธีอื่น รูปแบบการตรวจทาง ERG อื่น ๆ เช่น photopic negative response (PhNR) และ pattern ERG (PERG) อาจมีประโยชน์เพื่อตรวจการทำงานของ retinal ganglion cell ในโรคต่าง ๆ เช่น ต้อหิน ส่วน multifocal ERG สามารถใช้บันทึกการตอบสนองของจอตาส่วนต่าง ๆ
องค์กรสากลในเรื่องการใช้ทางคลินิกและการสร้างมาตรฐานของ electroretinography (ERG), electrooculography (EOG) และ visual evoked potential (VEP) ก็คือ International Society for the Clinical Electrophysiology of Vision (ISCEV)
การอื่น ๆ
นอกจากใช้ตรวจวินิจฉัยโรค ERG สามารถใช้เมื่อกำลังพัฒนายา และเมื่อทำการทดลองทางคลินิกเพื่อตรวจดูความปลอดภัยและประสิทธิภาพของยาหรือการรักษา
งานศึกษาปี 2013 พบว่า การตอบสนองของเซลล์ประสาทจอตาแบบ dopaminergic เมื่อทานขนมบราวนีช็อกโกแลตจะเท่ากับเมื่อทานยารักษาโรคสมาธิสั้นคือ methylphenidate ซึ่งแสดงว่าการทำงานของเซลล์ประสาทแบบโดพามีนในจอตาจะสะท้อนการทำงานของเซลล์ประสาทแบบโดพามีนในสมอง งานศึกษานี้จึงสรุปว่า ถ้ายืนยันได้ด้วยงานวิจัยต่อ ๆ มา ERG สามารถแสดงการทำงานของสารสื่อประสาทโดยเฉพาะ ๆ เท่ากับของการถ่ายภาพรังสีระนาบด้วยการปล่อยโพซิตรอน (PET) โดยมีค่าใช้จ่ายน้อยกว่า