กำเนิดชีวิตจากสิ่งไร้ชีวิต (อังกฤษ: Abiogenesis) เป็นสมมติฐานเกี่ยวกับกระบวนการทางธรรมชาติเกี่ยวกับการกำเนิดของสิ่งมีชีวิตจากสิ่งไม่มีชีวิตบนโลก เช่น ปลาเกิดจากดินโคลนในแม่น้ำลำคลอง โดยสมมติฐานนี้ตั้งแต่สมัยอริสโตเติล ซึ่งฟรานเซสโก เรดิ และหลุยส์ ปาสเตอร์ ได้พิสูจน์ว่าสิ่งมีชีวิตไม่สามารถเกิดจากสิ่งไม่มีชีวิต สมมติฐานจึงไม่เป็นที่ยอมรับ
ประวัติ
สมมติฐานกำเนิดชีวิตจากสิ่งไร้ชีวิตมีจุดเริ่มต้นจากสมมติฐานของนักปราชญ์หลายคน ได้แก่ ธาเลส, เซโนเฟน, อนาซากอรัส และอริสโตเติล ได้อธิบายไว้ว่าในทำนองเดียวกันว่า "ชีวิตเกิดจากสารอนินทรีย์" โดยเฉพาะอริสโตเติลที่ได้สั่งสอนและตีพิมพ์ในหนังสือ "On the Original of Animals" แต่สมมติฐานกลับถูกทิ้งไว้นาน จนในปี ค.ศ. 1955 บลูม ให้สมมติฐานกำเนิดชีวิตจากสิ่งไร้ชีวิตว่า "ชีวิตเริ่มแรกอาจเกิดขึ้นเองได้ แต่ปรากฏการณ์เช่นนี้จะเกิดขึ้นช่วงระยะสั้นมากเมื่อประมาณไม่น้อยกว่า 3 พันล้านปีมาแล้ว เนื่องจากในช่วงนั้นมีสภาวะที่อำนวยให้เกิดชีวิตจากสิ่งไม่มีชีวิตได้ เมือชีวิตเริ่มแรกเกิดขึ้นแล้วสภาพที่เหมาะสมที่จะอำนวยให้เกิดชีวิตนั้นเปลี่ยนไปไม่มีอีกต่อไป ชีวิตต่อ ๆ มาจึงเกิดมาจากวิวัฒนาการสืบทอดต่อกันมา ซึ่งไปสอดคล้องกับในปัจจุบันเป็นผลผลิตของชีวิตในอดีตโดยผ่านการคัดเลือกโดยธรรมชาติ"
การทดลอง
ในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 20 เริ่มมีการทดลองสมมติฐานนี้โดย ในปี ค.ศ. 1953 สแตนลีย์ มิลเลอร์ ได้ทำการทดลองเพื่อพิสูจน์แนวคิดของเอ ไอ โอพารินซึ่งมีข้อเสนอว่า "สิ่งมีชีวิตไม่สามารถเกิดได้ขึ้นเองในช่วงเวลาสั้นๆ เพียงขั้นตอนเดียว แต่ต้องใช้เวลานานมากโดยกระบวนการวิวัฒนาการทางเคมีอย่างช้า ๆ เป็นการสังเคราะห์สารอินทรีย์จากโมเลกุลง่าย ๆ เป็นโมเลกุลที่ซับซ้อน" โดยมิลเลอร์นำขวดแก้วสองใบ ใบหนึ่งใส่น้ำเล็กน้อยเปรียบเสมือนมหาสมุทรในยุคดึกดำบรรพ์ อีกใบผสมก๊าซมีเทน แอมโมเนีย ไฮโดรเจนซัลไฟด์ จำลองบรรยากาศโลกยุคดึกดำบรรพ์ นำสายยางเชื่อมต่อทั้งสองขวด แล้วใช้ไฟฟ้าเร่งปฏิกิริยา สิ่งที่ได้คือสารอินทรีย์ ต่อมาในปี ค.ศ. 1957 ซิดนีย์ ดับเบิลยู ฟอกซ์ ทำการทดลองโดยเอากรดอมิโน (สารอินทรีย์) มาทำปฏิกิริยาเคมีรวมกัน ปรากฏว่า ได้สารตัวใหม่มีสภาพคล้ายโปรตีนในสัตว์ และในปี ค.ศ. 1961 เมลวิน คาลวิน ทำการทดลองคล้ายการทดลองของสแตนลีย์ มิลเลอร์ แต่ใช้รังสีแกมมาผ่านเข้าไปแทนกระแสไฟฟ้า ผลที่ได้เกิดสารประกอบทางเคมีหลายชนิดที่พบในสิ่งมีชีวิตปัจจุบันนอกจากนั้นยังได้สารประกอบที่ทำหน้าที่สะสมพลังงานในสิ่งมีชีวิตอีกด้วย คาลวินจึงสรุปความเห็นว่า "สารอินทรีย์และสิ่งมีชีวิต อาจเกิดจากสารอนินทรีย์ได้ ถ้ามีพลังงานและสิ่งแวดล้อมที่เหมาะสม"
- (ไทย) ต้นกำเนิดชีวิต—ห้าคำถามที่น่าคิด
- (อังกฤษ) Zlobin, A.E. (2013). Tunguska similar impacts and origin of life. Modern scientific researches and innovations. No.12
| วิวัฒนาการ |  |
|
|---|---|---|
| พันธุศาสตร์ประชากร | ||
| พัฒนาการ | ||
| วิวัฒนาการของอนุกรมวิธาน | ||
| วิวัฒนาการของอวัยวะ | ||
| วิวัฒนาการของชีวกระบวนการ | ||
| กระแสชีวิตและแบบจำลอง | ||
| แบบจำลองสายพันธุ์ใหม่ | ||
| บทความที่เกี่ยวข้อง | ||
| ประวัติชีวศาสตร์ | ||
