| พยาธิใบไม้ตับเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ | |
|---|---|
| |
| พยาธิใบไม้ตับเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ตัวเต็มวัย | |
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| อาณาจักร: | Animalia |
| ไฟลัม: | Platyhelminthes |
| ชั้น: | Trematoda |
| ชั้นย่อย: | Digenea |
| อันดับ: | Opisthorchiata |
| วงศ์: | Opisthorchiidae |
| สกุล: | Opisthorchis |
| สปีชีส์: | O. viverrini |
| ชื่อทวินาม | |
|
Opisthorchis viverrini (Poirier, 1886) Stiles & Hassal, 1896 | |
| ชื่อพ้อง | |
|
Distoma viverrini Poirier, 1886 | |
พยาธิใบไม้ตับเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (อังกฤษ: Southeast Asian liver fluke ชื่อวิทยาศาสตร์:Opisthorchis viverrini ) เป็นปรสิตพยาธิใบไม้จากสกุล Opisthorchiidae ที่มีผลต่อบริเวณท่อน้ำดี การติดเชื้อมักเกิดจากการทานปลาน้ำจืดมีเกล็ดแบบสุก ๆ ดิบ ๆ เป็นสาเหตุของโรคพยาธิใบไม้ตับ การติดเชื้อ Opisthorchis viverrini และเป็นปัจจัยเสี่ยงให้เกิดมะเร็งท่อน้ำดีได้
Opisthorchis viverrini เป็นหนึ่งในสามสปีชีส์ในสกุล Opisthorchiidae ที่มีความสำคัญทางการแพทย์มากที่สุด ร่วมกับ Clonorchis sinensis และ Opisthorchis felineus อันที่จริง O. viverrini และ C. sinensis สามารถก่อมะเร็งในมนุษย์ได้ และสำนักวิจัยมะเร็งระหว่างประเทศ (IARC) จัดให้เป็นสารก่อมะเร็งชีวภาพกลุ่ม 1 ในปี 2552O. viverrini ประจำถิ่นทั่วประเทศไทย ลาว เวียดนามและกัมพูชา ในภาคเหนือของประเทศไทย มีพยาธินี้กระจายอย่างกว้างขวาง และมีความชุกของโรคในมนุษย์สูง ขณะที่อัตราความชุกของโรกในภาคกลางมีน้อยกว่า ไม่มีโรคพยาธิใบไม้ตับที่มีสาเหตุจาก Opisthorchis viverrini ในภาคใต้ของประเทศ
โฮสต์ตัวกลางของพยาธินี้ เช่น หอยไซ เป็นหอยน้ำจืดขนาดเล็ก จัดอยู่ในจีนัส Bithynia
การค้นพบ
พยาธิใบไม้ในตับเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ถูกอธิบายครั้งแรกโดย เอ็ม.เจ.โพลิเอ นักปรสิตวิทยาชาวฝรั่งเศส หลังพบมันในเสือปลาที่จับมาจากเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ซึ่งตายในสวนสัตว์ที่ติดกับพิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์ธรรมชาติแห่งชาติในกรุงปารีส และตั้งชื่อว่า Distomum viverrini
ภาพ
วงจรชีวิตพยาธิใบไม้ในตับเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
ไข่พยาธิใบไม้ในตับเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
รูปขยายของพยาธิใบไม้ในตับเอเชียตะวันออกเฉียงใต้โตเต็มวัยในท่อน้ำดีของหนูแฮมสเตอร์ที่ติดเชื้อจากการทดลอง
แหล่งข้อมูลอื่น
- http://www.dpd.cdc.gov/dpdx/HTML/opisthorchiasis.htm เก็บถาวร 2009-05-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- http://www.stanford.edu/group/parasites/ParaSites2003/Opisthorchiasis/home.htm เก็บถาวร 2009-07-03 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- http://www.stanford.edu/group/parasites/ParaSites2003/Opisthorchiasis/morph.htm
- http://www.stanford.edu/group/parasites/ParaSites2003/Opisthorchiasis/epi.htm
- http://www.dpd.cdc.gov/dpdx/HTML/opisthorchiasis.htm เก็บถาวร 2009-05-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- http://www.stanford.edu/group/parasites/ParaSites2003/Opisthorchiasis/life.htm
- http://www.stanford.edu/group/parasites/ParaSites2003/Opisthorchiasis/clinical.htm
- http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18205254?ordinalpos=1&itool=EntrezSystem2.PEntrez.Pubmed.Pubmed_ResultsPanel.Pubmed_DiscoveryPanel.Pubmed_Discovery_RA&linkpos=1&log$=relatedreviews&logdbfrom=pubmed
- http://www.stanford.edu/group/parasites/ParaSites2003/Opisthorchiasis/public.htm
- http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/2772709