ภาวะเม็ดเลือดแดงหลากขนาด

ภาวะเม็ดเลือดแดงหลากขนาด (Anisocytosis)
เซลล์เม็ดเลือดแดงของมนุษย์จากผู้ป่วยที่มีภาวะเม็ดเลือดแดงหลากขนาด

ภาวะเม็ดเลือดแดงหลากขนาด (อังกฤษ: Anisocytosis) เป็นศัพท์ทางการแพทย์ หมายถึง เซลล์เม็ดเลือดแดงของผู้ป่วยมีขนาดไม่เท่ากัน มักพบในภาวะเลือดจางและภาวะเลือดอื่น ๆ อาจทำให้เกิดการวินิจฉัยผิดพลาดในการตรวจนับเม็ดเลือดอย่างสมบูรณ์ (CBC) ด้วยการพบค่าการตรวจนับเม็ดเลือดขาวที่สูงขึ้น, การพบการจับกลุ่มของเม็ดเลือดแดง, เศษของเม็ดเลือดแดง, เกล็ดเลือดยักษ์หรือการจับกลุ่มของเกล็ดเลือด นอกจากนี้ เม็ดเลือดแดงหลากขนาดยังเป็นลักษณะเฉพาะของเลือดวัว

ภาวะเม็ดเลือดแดงหลากขนาด วัดได้จากความกว้างของการกระจายขนาดเม็ดเลือดแดง (RDW) คำนวณโดยการนำค่าสัมประสิทธิ์การแปรผันของการกระจายปริมาตรเม็ดเลือดแดง หารด้วยปริมาตรของเม็ดเลือดแดงโดยเฉลี่ย (MCV)

ประเภท

ภาวะเม็ดเลือดแดงหลากขนาดสามารถระบุได้จากค่า RDW และจำแนกประเภทตามขนาดเม็ดเลือดแดงที่วัดโดยค่า MCV ดังนั้นจะแบ่งประเภทได้ดังนี้

• เม็ดเลือดแดงหลากขนาด โดยมีเม็ดเลือดแดงเล็กกว่าปกติ (anisocytosis with microcytosis) – ภาวะขาดธาตุเหล็ก, โรคเม็ดเลือดแดงรูปเคียว
• เม็ดเลือดแดงหลากขนาด โดยมีเม็ดเลือดแดงใหญ่กว่าปกติ (anisocytosis with macrocytosis) – การขาดวิตามินบี₁₂ หรือการขาดโฟเลต, ภาวะเม็ดเลือดแดงแตกจากภูมิต้านตนเอง (autoimmune hemolytic anemia), เคมีบำบัดที่เป็นพิษต่อเซลล์ (cytotoxic chemotherapy), โรคตับเรื้อรัง, กลุ่มอาการเอ็มดีเอส (myelodysplastic syndrome)

ค่า RDW ที่สูงขึ้น พบในภาวะเลือดจางจากการขาดธาตุเหล็ก และค่า RDW ที่ต่ำลงหรือปกติ พบในทาลัสซีเมียใหญ่ (thalassemia major) หรือคูลลีแอนิเมีย (Cooley's anemia), ทาลัสซีเมียกลาง (thalassemia intermedia)

• เม็ดเลือดแดงหลากขนาด โดยมีเม็ดเลือดแดงขนาดปกติ – การขาดธาตุเหล็ก วิตามินบี₁₂ หรือโฟเลต ในระยะเริ่มต้น, เลือดจางไดมอร์ฟิก (dimorphic anemia), โรคเม็ดเลือดแดงรูปเคียว, โรคตับเรื้อรัง, กลุ่มอาการเอ็มดีเอส (myelodysplastic syndrome)

ศัพทมูล

มาจากภาษากรีกโบราณ โดย an- แปลว่า ไม่มี หรือคุณลักษณะในทางลบ, iso- แปลว่า เท่ากัน, cyt- แปลว่า เซลล์, -osis แปลว่า ภาวะ

ดูเพิ่ม

• ภาวะเลือดมีเม็ดเลือดแดงผิดรูป (poikilocytosis)

แหล่งข้อมูลอื่น