เฟรนออฟโดโรธี หรือ เพื่อนของโดโรธี (อังกฤษ: friend of Dorothy) บางครั้งย่อว่า FOD เป็นคำสแลงของชาวเกย์ที่สื่อถึงชายรักร่วมเพศ วลีนี้ใช้ตั้งแต่สมัยสงครามโลกครั้งที่สอง ในช่วงที่การเป็นเกย์ผิดกฎหมายในสหรัฐ เมื่อถามใครว่าเป็น "เพื่อนของโดโรธี" หรือเปล่า จะเป็นการถามถึงรสนิยมทางเพศโดยไม่ให้ผู้อื่นรู้ คล้ายกับคำว่า เพื่อนของนางคิง (friend of Mrs. King) ที่ใช้ในอังกฤษในช่วงครึ่งแรกของศตวรรษที่ 20
ต้นกำเนิด
ต้นกำเนิดของวลีนี้ไม่อาจชี้ชัดได้ บางเชื่อว่านำมาจากหนังสือ The Road to Oz (1909) หนังสือเล่มต่อของ Wonderful Wizard of Oz ในหนังสือ หนึ่งในตัวละครโพลีโครม (Polychrome) กล่าวกับโดโรธีหลังจากเจอเพื่อนร่วมทางของเธอว่า "เธอมีเพื่อนประหลาด, โดโรธี" และโดโรธีตอบกลับว่า "ความประหลาดไม่ใช่สาระสำคัญ ตราบเท่าที่พวกเขาเป็นเพื่อนเรา" คำว่าเควียร์ (queer) นอกจากจะแปลว่าประหลาดแล้วยังเป็นสแลงแปลว่าเกย์หรือคนที่ชอบเพศเดียวกันอีกด้วย อีกทฤษฎีเชื่อว่า เพื่อนของโดโรธีอ้างถึงหนังเดอะวิซาร์ดออฟออซ เพราะจูดี การ์แลนด์ผู้แสดงเป็นตัวละครหลักโดโรธี เกย์ไอคอน ในหนังโดโระยอกรับทุกคนที่แตกต่าง ยกตัวอย่างเช่น สิงโตอ่อนโยน (gentle lion) "ฉันกลัวว่าคงจะปฏิเสธไม่ได้ว่าฉันเป็นสิงโตที่สำรวย"
ในหลาย ๆ เล่มของหนังสือออซ มักมีพลอตเรื่องที่เป็นมิตรกับกลุ่มLGBT ในเล่มแรก โดโรธียอมรับว่าเธอแอบชอบไชน่าปริ้นเซส (China Princess) ออซม่า (Ozma) กลายเป็นผู้ชายและความทรงจำยังถูกลบเกือยทั้งหมด กองกำลังทหารหญิงล้วนพยายามจะยึดออซ ออซมาแต่งงานกับโดโรธีในเล่มที่ 6 และทำให่โดโรธีเป็นเจ้าหญิงแห่งออซและเพื่อนเก่า มีหลายสิ่งมีชีวิตที่อยู่รวมกันเป็นกลุ่มหญิงล้วนเช่น พวกเล่นแร่แปลธาตุอากาศและแม่มด กลินดา แม่มดดีอาศัยอยู่ในปราสาทร่วมกับหญิงสาวที่สวยที่สุดในออซ 100 คนและเมื่อต้อนรับโดโรธีและออซมาด้วยจูบและการเต้น
ความเข้าใจผิด
ในช่วงต้นยุค 80 หน่วยสืบสวนอาชญากรรมนาวี (Naval Criminal Investigative Service หรือ NIS) ได้ทำการสืบสวนรักร่วมเพศในชิคาโก ผู้สืบสวนทราบมาว่าชายเกย์มักเรียนตัวเองว่าเป็นเพื่อนของโดโรธี โดยไม่รู้ประวัติของวลีนี้ NIS เชื่อว่าผู้หญิงชื่อโดโรธีนั้นมีอยู่จริงและรู้จักเหล่าทหารเกย์จำนวนมาก พงกเขาจึงพยายามตามหาโดโรธีผู้นี้อย่างยิ่งใหญ่และหวังว่าจะสามารถเกลี่ยกล่อมให้เธอเผยรายชื่อทหารที่เป็นเกย์
การใช้ในปัจจุบัน
เริ่มตั้งแต่ปลายยุค 80 ผู้โดยสารเกย์และเลสเบี้ยนเรือท่องเที่ยว (cruise) เรือของให้ลูกเรือประกาศการรวมตัวกันของชาว LGBT เป็นหนึ่งในกิจกรรมประจำวันของเรือ ลูกเรือลังเลที่จะประกาศตรง ๆ จึงใช้วลีว่า "การร่วมตัวกันของเพื่อนของโดโรธีแทน"
การรวมตัวแบบนี้เริ่มเป็นที่นิยมมากขึ้นจึงมีการจัดอยู่บ่อยครั้ง ปัจจุบันบนเรือมักมี อีเวนท์ FOD หลายครั้ง บางทีอาจมากกว่าหนึ่งครั้งในคืนเดียว อย่างไรก็ตาม ผู้เข้าร่วมมักมีไม่มาก
ดูเพิ่ม
- Chauncey, George (1994). Gay New York: Gender, Urban Culture, and the Makings of the Gay Male World, 1890–1940. New York: Basic Books.
- Duberman, Martin (1993). Stonewall. New York: Dutton. Lesbian and gay life before and after Stonewall, as seen by six contemporaries.
- Duberman, Martin, Martha Vicinus, and George Chauncey, Jr. (eds) (1989). Hidden From History: Reclaiming the Gay and Lesbian Past. New York: NAL Books. Twenty-nine essays covering aspects of the gay and lesbian world from ancient to contemporary times.
- Grahn, Judy (1990). Another Mother Tongue: Gay Words, Gay Worlds. Boston: Beacon Press. Explores the use of language to define gay and lesbian culture by examining stereotypes as access points into history.
- Katz, Jonathan (1992). Gay American History: Lesbians and Gay Men in the U.S.A.: a Documentary History. Rev. Ed. New York: Meridian.
- Marcus, Eric (1992). Making History: The Struggle for Gay and Lesbian Equal Rights, 1945–1990: An Oral History. New York: HarperCollins.