Продолжая использовать сайт, вы даете свое согласие на работу с этими файлами.
เมแทบอลิซึมของลิพิด
เมแทบอลิซึมของลิพิด (อังกฤษ: Lipid metabolism) เป็นกระบวนการสังเคราะห์และสลายของลิพิดภายในเซลล์ ประกอบด้วย การสลายหรือกักเก็บไขมัน เพื่อใช้เป็นพลังงาน และใช้ในการสังเคราะห์ของลิพิดเชิงหน้าที่และโครงสร้าง เช่น ลิพิดในการสร้างเยื่อหุ้มเซลล์ ในสัตว์นั้น ไขมันเหล่านี้ได้รับมาจากอาหารหรือจากการสังเคราะห์โดยตับ กระบวนการสร้างไขมันนี้เรียกว่า Lipogenesis ลิพิดส่วนใหญ่ที่พบในร่างกายมนุษย์ที่ได้มาจากการย่อยอาหารคือ ไตรกลีเซอไรด์ และ คลอเรสเตอรอล ส่วนลิพิดอื่น ๆ ที่พบในร่างกายคือกรดไขมัน และ ลิพิดเยื่อหุ้ม เมแทบอลิซึมของลิพิดนั้นมักถือว่าเป็นการย่อยและการดูดซึมของไขมันที่รับประทานเข้ามา อย่างไรก็ตาม ในสิ่งมีชีวิตมีไขมันจากสองแหล่งที่สามารถนำไปใช้สร้างพลังงานได้คือจากการรับประทานอาหาร และจากไขมันที่เก็บสะสมไว้สัตว์มีกระดูกสันหลัง (รวมทั้งมนุษย์) ใช้ไขมันจากทั้งสองแหล่งนี้ในการผลิตพลังงาน เนื่องจากลิพิดเป็นโมเลกุลที่เป็นไฮโดรฟอบิก (hydrophobic) จึงต้องผ่านการทำเป็นสารละลาย (solubilised) ก่อนที่กระบวนการเมแทบอลิซึมจะเริ่มขึ้น เมแทบอลิซึมของลิพิดนั้นมักเริ่มต้นโดยการไฮโดรไลซิส ซึ่งเกิดขึ้นโดยการช่วยเหลือของเอนไซม์หลายชนิดในระบบทางเดินอาหาร กระบวนการเมแทบอลิซึมในลิพิดนั้นสามารถเกิดขึ้นในพืช ถึงแม้จะมีความแตกต่างกันในบางส่วนเมื่อเทียบกับในสัตว์ ขั้นตอนที่สองต่อจากไฮโดรไลซิสคือการดูดซึมกรดไขมันเข้าไปในเซลล์เนื้อเยื่อบุผิว (epithelial cells) ของผนังลำไส้ ในเซลล์เนื้อเยื่อบุผิวนั้น กรดไขมันจะถูกบรรจุและขนส่งไปยังส่วนต่าง ๆ ของร่างกายต่อไป
ชนิดของลิพิด
ชนิดของลิพิดที่เกี่ยวข้องในกระบวนการเมแทบอลิซึมของลิพิด มีดังนี้
- ลิพิดเยื่อหุ้ม:
- ฟอสฟอลิพิด (Phospholipid): องค์ประกอบหลักของลิพิดไบเลเยอร์ในเยื่อหุ้มเซลล์และพบในหลายส่วนของร่างกาย
- สฟิงโกลิพิด (Sphingolipid): พบมากในเยื่อหุ้มเซลล์ของเนื้อเยื่อประสาท
- ไกลโคลิพิด (Glycolipid): มีหน้าที่หลักในการควบคุมเสถียรภาพของลิพิดไบเลเยอร์และช่วยในการจัดจำของเซลล์ (cell recognition)
- กลีเซอโรฟอสฟอลิพิด (Glycerophospholipid): พบมากในเนื้อเยื่อประสาทรวมถึงสมอง
- ลิพิดชนิดอื่น ๆ:
- คลอเรสเตอรอล (Cholesterol): หน้าที่หลักประการหนึ่งคือคงความยืดหยุ่นของเยื่อหุ้มเซลล์
- สเตียรอยด์ (Steroid) – ดูเพิ่มที่ steroidogenesis: เป็นหนึ่งในโมเลกุลเซลล์ที่ใช้ส่งสัญญาณที่สำคัญ
- ไตรกลีเซอไรด์ (Triglyceride) – ดูเพิ่มที่ lipolysis และ lipogenesis: เป็นรูปหลักของการเก็บพลังงานในร่างกายมนุษย์
- กรดไขมัน (Fatty acid) – ดูเพิ่มที่ fatty acid metabolism
- เกลือน้ำดี (Bile salt): หลั่งจากตับและเกี่ยวข้องกับการย่อยไขมันในลำไส้
- ไอโคซานอยด์ (Eicosanoid): สร้างจากกรดไขมันในร่างกาย เพื่อใช้สำหรับการส่งสัญญาณของเซลล์
- คีโตนบอดีส์ (Ketone bodies) – สร้างจากกรดไขมันในตับ ถือเป็นแหล่งพลังงานสำคัญขณะอดอาหาร
Lipid metabolism ในหอสมุดแพทยศาสตร์แห่งชาติอเมริกัน สำหรับหัวข้อเนื้อหาทางการแพทย์ (MeSH)