| เอ็ดเวิร์ด สโนว์เดน | |
|---|---|
 สโนว์เดนใน พ.ศ. 2556
| |
| เกิด |
เอ็ดเวิร์ด โจเซฟ สโนว์เดน 21 มิถุนายน ค.ศ. 1983 เอลิซาเบธซิตี รัฐนอร์ทแคโรไลนา สหรัฐ. |
| พลเมือง | |
| ศิษย์เก่า | |
| อาชีพ | ที่ปรึกษาความปลอดภัยทางคอมพิวเตอร์ |
| นายจ้าง |
|
| มีชื่อเสียงจาก | เปิดเผยรายละเอียดเกี่ยวกับโครงการ ปริซึม ที่สอดส่องข้อมูลพลเมืองและรัฐบาลชาติอื่น ๆ; ลี้ภัยในประเทศรัสเซียตั้งแต่วันที่ 20 พฤษภาคม 2556 |
| คู่สมรส | Lindsay Mills (สมรส ค.ศ. 2017) |
| บุตร | 2 |
| ญาติ | เอ็ดเวิร์ด เจ. บาร์เร็ตต์ (ปู่) |
| รางวัล | Right Livelihood Award |
| เว็บไซต์ | edwardsnowden |
| ลายมือชื่อ | |
 | |
เอ็ดเวิร์ด โจเซฟ สโนว์เดน (อังกฤษ: Edward Joseph Snowden; เกิดวันที่ 21 มิถุนายน พ.ศ. 2526) เป็นอดีตนักวิเคราะห์ข่าวกรองชาวอเมริกัน ผู้ปล่อยข่าวรายละเอียดของโครงการการสอดส่องดูแลมวลชนลับสุดยอดของรัฐบาลสหรัฐและอังกฤษหลายโครงการแก่สื่อ สโนว์เดนเป็นอดีตนักเทคนิคของสำนักงานความมั่นคงแห่งชาติ (NSA) ของสหรัฐ และอดีตลูกจ้างของสำนักข่าวกรองกลาง (CIA)
สโนว์เดนปล่อยสารสนเทศดังกล่าวแก่หนังสือพิมพ์ เดอะการ์เดียน ของอังกฤษเป็นหลัก ในฤดูใบไม้ผลิปี 2556 ขณะรับจ้างเป็น "นักวิเคราะห์โครงสร้างพื้นฐาน" ของผู้รับจ้างเอ็นเอสเอ เดอะการ์เดียนตีพิมพ์ชุดการเปิดโปงในเดือนมิถุนายนและกรกฎาคม ปีเดียวกัน และเปิดเผยโครงการต่าง ๆ เช่น การดักเมทาดาทา (metadata) โทรศัพท์ของสหรัฐและยุโรป และโครงการสอดส่องดูแลอินเทอร์เน็ต อย่าง ปริซึม ฯลฯ กล่าวกันว่าการเปิดเผยความจริงของสโนว์เดนจัดเป็นการฝ่าฝืนความมั่นคงของสำนักงานความมั่นคงแห่งชาติครั้งสำคัญที่สุดครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์สหรัฐ
สโนว์เดนสามารถหลบหนีออกจากฮาวายได้ก่อนที่จะถูกทางการสหรัฐจับกุม เขาบินไปยังฮ่องกงคนเดียว เมื่อ 20 พฤษภาคม 2556 สโนว์เดนมีแผนจะเดินทางต่อไปยังเอกวาดอร์ ที่พร้อมให้สิทธิ์ลี้ภัยแก่เขา ในขณะที่รัฐบาลสหรัฐยื่นคำขอส่งผู้ร้ายข้ามแดนแก่ฮ่องกง ต่อมาการข่าวพบว่าเขาได้เดินทางไปรัสเซียแล้วเมื่อวันที่ 23 มิถุนายน 2556 ข่าวนี้สร้างความไม่พอใจให้รัฐบาลสหรัฐมากที่ฮ่องกงเพิกเฉยต่อคำขอของสหรัฐ และปล่อยสโนว์เดนเดินทางไปยังรัสเซีย ในวันเดียวกันที่สโนว์เดนไปถึงรัสเซีย พบว่าก่อนเที่ยวบินของสโนว์เดนจะออกจากฮ่องกง สหรัฐได้ยกเลิกหนังสือเดินทางของเขา
ในวันที่ 23 มิถุนายน 2556 สโนว์เดนเดินทางถึงท่าอากาศยานนานาชาติเชเรเมเตียโวในกรุงมอสโก เพื่อที่จะทำการลี้ภัยต่อไปยังเอกวาดอร์ผ่านทางประเทศคิวบา อย่างไรก็ตาม เขากลับไม่ได้ขึ้นเครื่องบินที่จะไปยังคิวบา เนื่องจากหนังสือเดินทางเขาถูกระงับแล้ว เขากล่าวว่ารัฐบาลสหรัฐต้องการให้เขาติดอยู่ในรัสเซีย ในระหว่างนี้ สโนว์เดนต้องใช้ชีวิตอยู่ในพื้นที่รอเปลี่ยนเครื่อง ของสนามบินเชเรเมเตียโวในมอสโก ด้วยหนังสือเดินทางถูกระงับ และการเดินทางไปยังประเทศอื่นก็ยากลำบาก เนื่องจากสหรัฐกดดันหลายประเทศห้ามสโนว์เดนบินผ่านน่านฟ้า ขณะที่หลายประเทศที่ไม่ลงรอยกับสหรัฐกำลังพิจารณาในการให้สิทธิลี้ภัยทางการเมืองแก่สโนว์เดน และในวันที่ 1 กรกฎาคม 2556 เขามีถ้อยความว่า
แม้ว่าผมจะยังไม่มีความผิดใดๆ แต่รัฐบาลสหรัฐก็ได้เพิกถอนหนังสือเดินทางของผมเอาฝ่ายเดียว และปล่อยผมให้เป็นคนไร้รัฐ ถึงแม้ไม่มีคำสั่งศาลแต่ฝ่ายบริหารก็พยายามหยุดยั้งผมจากการใช้สิทธิขั้นพื้นฐานที่ถูกต้อง สิทธิที่เป็นของทุกคน สิทธิที่จะแสวงหาที่ลี้ภัย
รัฐบาลรัสเซียได้ให้สิทธิการลี้ภัยทางการเมืองแก่สโนว์เดน โดยในระหว่างการลี้ภัยนี้ สโนว์เดนได้เปิดเผยข้อมูลออกมาเป็นระยะ ๆ ซึ่งแต่ละข้อมูลกระทบต่อความสัมพันธ์ของสหรัฐกับชาติอื่น ๆ รวมไปถึงภาพลักษณ์ของรัฐบาลสหรัฐ ในปี 2014 เขาได้ให้สัมภาษณ์ต่อนิตยสาร The Nation ความว่า
คนส่วนมากไม่เชื่อว่าผมไม่เคยต้องการไปจบที่รัสเซีย...พวกเขา(รัฐบาลสหรัฐ) รอจนกระทั่งผมบินออกจากฮ่องกงแล้วจึงระงับหนังสือเดินทางผม เพื่อต้องการให้ผมไปติดอยู่ในรัสเซีย...ถ้าพวกเขาต้องการตัวผมจริง เขาควรปล่อยให้ผมไปถึงละตินอเมริกา เพราะว่าซีไอเอสามารถจัดการผมที่นั่นโดยปราศจากความรับผิดได้ แต่เขากลับไม่ต้องการแบบนั้น เขาต้องการให้ผมติดอยู่ในรัสเซีย
ในวันที่ 26 กันยายน ปี 2022 วลาดีมีร์ ปูติน ได้ลงนามมอบสัญชาติรัสเซียแก่ เอ็ดเวิร์ด สโนว์เดน อย่างเป็นทางการ