โรคหน้าที่

โรคหน้าที่ หรือ ความผิดปกติเชิงหน้าที่ (อังกฤษ: functional disorder, functional disease, functional illness) เป็นความผิดปกติที่มีอาการแต่ไม่สามารถกำหนดเหตุทางกายได้ เป็นภาวะทางการแพทย์ที่ขัดกับการทำหน้าที่ปกติของกระบวนการต่าง ๆ ในร่างกายแต่ตรวจไม่เจอความผิดปกติเมื่อตรวจร่างกาย เมื่อตัดเนื้อออกตรวจ หรือแม้แต่เมื่อส่องดูด้วยกล้องจุลทรรศน์ ภายนอกจะไม่ปรากฏอะไรที่ผิดปกติ เทียบกับโรคโครงสร้าง/โรคกาย (structural disorder/organic disorder) ที่จะเห็นบางส่วนของร่างกายว่าผิดปกติ หรือโรคกายเหตุจิต (psychosomatic disorder) ที่มีเหตุจากความเจ็บป่วยทางจิตใจ แต่นิยามต่าง ๆ ที่ใช้ก็ยังต่าง ๆ กันในวงการแพทย์ โดยทั่วไป กลไกที่เป็นเหตุให้เกิดโรคเชิงหน้าที่ไม่ชัดเจน มีความเข้าใจน้อย หรือบางครั้งไม่สำคัญในการรักษา สมองหรือระบบประสาทบ่อยครั้งเชื่อว่ามีบทบาท คนไข้ที่มีโรคหน้าที่ชนิดหนึ่งก็จะมีชนิดอื่น ๆ อีกด้วยอย่างสามัญ

สถานะ

โรคทางการแพทย์จะเรียกว่าโรคทางหน้าที่หรือไม่ โดยส่วนหนึ่งจะขึ้นอยู่กับความรู้ที่มี โรคบางชนิดรวมทั้งโรคลมชัก โรคจิตเภท และไมเกรน ครั้งหนึ่งเคยจัดว่าเป็นโรคหน้าที่ แต่ปัจจุบันก็ไม่ได้จัดอย่างนั้นแล้ว

ตัวอย่าง

ตัวอย่างของโรคที่ยังไม่ปรากฏเหตุทางกายรวมทั้ง

• กลุ่มอาการลำไส้ไวเกินต่อการกระตุ้น (Irritable bowel syndrome)
• ไฟโบรไมอัลเจีย
• กลุ่มอาการล้าเรื้อรัง (chronic fatigue syndrome)
• เจ็บเชิงกรานเรื้อรัง (chronic pelvic pain)
• กลุ่มอาการเจ็บกระเพาะปัสสาวะ (bladder pain syndrome)
• การทำงานผิดปกติของข้อต่อขากรรไกร (temporomandibular joint dysfunction)

ดูเพิ่ม

• Idiopathic disease
• โรคทางเดินอาหารโดยหน้าที่
• Functional symptom
• ความผิดปกติแต่กำเนิดของกระบวนการสร้างและสลาย

เชิงอรรถ