กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ

กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ (Myocarditis)
ชื่ออื่น	Inflammatory cardiomyopathy (infectious)
ภาพจากกล้องจุลทรรศน์แสดงให้เห็นเนื้อเยื่อกล้ามเนื้อหัวใจของผู้ที่เสียชีวิตจากโรคกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ แสดงให้เห็นเซลล์เม็ดเลือดขาวเข้ามาแทรกอยู่ในเนื้อเยื่อกล้ามเนื้อหัวใจ
สาขาวิชา	โรคติดเชื้อ, หทัยวิทยา
อาการ	หายใจลำบาก, เจ็บหน้าอก, ออกแรงได้น้อยลง, หัวใจเต้นผิดจังหวะ
ภาวะแทรกซ้อน	หัวใจวายจากภาวะหัวใจโต, หัวใจวาย
ระยะดำเนินโรค	มีตั้งแต่ไม่กี่ชั่วโมงไปจนถึงหลายเดือน
สาเหตุ	ส่วนใหญ่เกิดจากการติดเชื้อไวรัส, อาจเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย, ยาบางชนิด, สารพิษ, โรคภูมิต้านตนเอง
วิธีวินิจฉัย	การตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ, การตรวจระดับโทรโพนินในเลือด, การตรวจเอ็มอาร์ไอหัวใจ, การตรวจชันสูตรชิ้นเนื้อหัวใจ
การรักษา	รักษาด้วยยา, ฝังอุปกรณ์กระตุกหัวใจไฟฟ้า, การปลูกถ่ายหัวใจ
ยา	ยายับยั้งตัวรับเอซีอี, ยาต้านเบต้า, ยาขับปัสสาวะ, คอร์ติโคสเตอรอยด์, อิมมูโนกลอบูลิน
พยากรณ์โรค	แตกต่างกันไปในแต่ละคน
ความชุก	นับรวมกับโรคกล้ามเนื้อหัวใจอื่น ๆ อยู่ที่ 2.5 ล้านคน (ค.ศ. 2015)
การเสียชีวิต	นับรวมกับโรคกล้ามเนื้อหัวใจอื่น ๆ อยู่ที่ 354,000 คน (ค.ศ. 2015)

กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ (อังกฤษ: myocarditis, inflammatory cardiomyopathy) คือภาวะที่มีการอักเสบของกล้ามเนื้อหัวใจ ผู้ป่วยอาจมีอาการหายใจลำบาก เจ็บหน้าอก เหนื่อยง่าย และหัวใจเต้นผิดจังหวะได้ อาการเหล่านี้อาจเป็นอยู่ได้นานเพียงไม่กี่ชั่วโมงหรือเป็นต่อเนื่องหลายเดือนก็ได้ ภาวะแทรกซ้อนที่พบได้เช่น หัวใจวาย จากภาวะหัวใจโตจากโรคกล้ามเนื้อหัวใจขยาย หรือเกิดหัวใจหยุดเต้นได้

กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบส่วนใหญ่เกิดจากการติดเชื้อไวรัส ที่พบบ่อยเช่น parvovirus B19 นอกจากนี้ยังอาจเกิดจากเชื้ออื่นที่ไม่ใช่ไวรัสก็ได้แต่พบน้อยกว่า เชื้ออื่นเหล่านี้เช่น เชื้อแบคทีเรีย Borrelia burgdorferi (โรคไลม์) หรือ เชื้อโปรโตซัว Trypanosoma cruzi สาเหตุอื่น ๆ เช่น เกิดจากผลข้างเคียงของยา การได้รับสารพิษ และโรคภูมิต้านตนเอง การวินิจฉัยทำได้โดยการตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ ตรวจระดับโทรโพนินในเลือดซึ่งจะมีระดับสูงกว่าปกติ การตรวจเอ็มอาร์ไอหัวใจ และบางครั้งก็อาจวินิจฉัยได้จากการตรวจชันสูตรชิ้นเนื้อหัวใจ การตรวจอื่น ๆ ที่มีประโยชน์ เช่น การตรวจอุลตร้าซาวด์หัวใจ ช่วยแยกโรคอื่น ๆ ออกได้ เช่น โรคลิ้นหัวใจ เป็นต้น

การรักษาขึ้นกับสาเหตุและระดับความรุนแรง ส่วนใหญ่จะเป็นการรักษาด้วยยา เช่น ยายับยั้งเอซีอี ยาต้านเบต้า และยาขับปัสสาวะ ร่วมกับการงดออกแรงระหว่างการรักษาตัว บางรายอาจต้องใช้ยาภูมิคุ้มกัน เช่น คอร์ติโคสเตอรอยด์ หรือการให้อิมมูโนกลอบูลินทางหลอดเลือดดำ (IVIG) ผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรงอาจจำเป็นต้องใช้เครื่องกระตุกหัวใจด้วยไฟฟ้าแบบฝังในร่างกาย หรือการปลูกถ่ายหัวใจ

ปี ค.ศ. 2013 พบผู้ป่วยกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบเฉียบพลันประมาณ 1.5 ล้านคน โรคนี้พบได้ในคนทุกอายุ แต่ที่พบบ่อยที่สุดคือในคนอายุน้อย พบในเพศชายบ่อยกว่าเพศหญิงเล็กน้อย ส่วนใหญ่มีอาการไม่รุนแรง ข้อมูลปี ค.ศ. 2015 พบผู้ป่วยเสียชีวิตจากโรคกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบนับรวมกับโรคกล้ามเนื้อหัวใจชนิดอื่น ๆ รวมทั้งสิ้นแล้ว 354,000 คน เพิ่มจากข้อมูล ค.ศ. 1990 ที่พบผู้เสียชีวิต 294,000 คน โรคนี้ได้รับการบรรยายเอาไว้เป็นครั้งแรกตั้งแต่ช่วงกลางคริสต์ศตวรรษที่ 1800

อาการและอาการแสดง

อาการและอาการแสดงที่เกี่ยวข้องกับกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบจะแตกต่างกันไป และเกี่ยวข้องกับทั้งการอักเสบที่แท้จริงของกล้ามเนื้อหัวใจหรือความอ่อนแอและความผิดปกติของกล้ามเนื้อหัวใจที่เป็นปัจจัยรองจากการอักเสบ แม้ว่ากล้ามเนื้อหัวใจอักเสบอาจเกิดขึ้นในช่วงเวลาหลายชั่วโมงหรือหลายเดือน ผู้ป่วยมักมีอาการและอาการแสดงที่คล้ายกับภาวะหัวใจล้มเหลว ได้แก่:

เนื่องจากโรคกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบมักเกิดจากการป่วยจากเชื้อไวรัส ผู้ป่วยจำนวนมากจึงมีอาการที่สอดคล้องกับการติดเชื้อไวรัสก่อนหน้านั้น เช่น ไข้ มีผื่น เบื่ออาหาร ปวดท้อง อาเจียน ท้องร่วง ปวดในข้อ และเหนื่อยง่าย นอกจากนี้ โรคกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบมักเกี่ยวข้องกับเยื่อหุ้มหัวใจอักเสบ และหลายคนที่เป็นโรคกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบจะมีอาการและอาการแสดงที่บ่งบอกว่ามีกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบและเยื่อหุ้มหัวใจอักเสบในเวลาเดียวกัน

เด็กส่วนใหญ่ที่แสดงอาการดังกล่าวเกี่ยวข้องกับการติดเชื้อไวรัส อาการป่วยระยะหลังอาจเกี่ยวข้องกับระบบทางเดินหายใจและทำให้การหายใจถี่ขึ้น ซึ่งมักถูกเข้าใจผิดว่าเป็นโรคหอบหืด

โรคกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบสามารถจำแนกได้ว่าเร็วร้ายหรือเฉียบพลันโดยพิจารณาจากความรุนแรงของอาการที่เกิดขึ้น ตลอดจนระยะเวลาที่อาการดำเนินและคงอยู่ การจัดจำแนกนี้สามารถช่วยการทำนายการรักษา ผลลัพธ์ และภาวะแทรกซ้อนของโรคกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบได้

โรคกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบเฉียบพลันชนิดรุนแรง (fulminant myocarditis) จะสัมพันธ์กับอาการและอาการแสดงของภาวะหัวใจล้มเหลวขณะพัก มีลักษณะอาการที่เด่นชัดและการดำเนินของอาการหัวใจล้มเหลวรุนแรงที่รวดเร็ว เช่น อาการหายใจลำบากและเจ็บหน้าอก ซึ่งเกิดขึ้นในช่วงเวลาหลายชั่วโมงถึงหลายวัน ซึ่งการรักษาต้องใช้ยาหรืออุปกรณ์เพื่อปรับปรุงการทำงานของหัวใจ

โรคกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบเฉียบพลันชนิดไม่รุนแรง (acute non-fulminant myocarditis) มีอาการที่แตกต่างกันในผู้ป่วยน้อยกว่าเมื่อเทียบกับโรคกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบเฉียบพลันชนิดรุนแรง และมีการดำเนินของโรคในช่วงหลายวันถึงหลายเดือน แม้ว่าอาการของโรคกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบเฉียบพลันชนิดไม่รุนแรงจะเหมือนกับอาการของโรคชนิดรุนแรง แต่มักไม่เกิดขึ้นในช่วงพัก และการรักษาไม่จำเป็นต้องใช้เครื่องช่วยการไหลเวียนโลหิต

สาเหตุ

การติดเชื้อ

สาเหตุที่พบได้บ่อยที่สุดของการเกิดกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบมาจากการติดเชื้อ โดยเฉพาะการติดเชื้อไวรัส ซึ่งเป็นสาเหตุที่พบได้บ่อยที่สุดในกลุ่มประเทศพัฒนาแล้ว ส่วนในประเทศอื่นๆ ทั่วโลกเชื้อที่พบเป็นสาเหตุของกล้ามเนื้อหัวใจได้บ่อยที่สุดคือการติดเชื้อโปรโตซัวที่ทำให้เกิดโรคชากาส

• ไวรัส เช่น อะดีโนไวรัส, พาร์โวไวรัส บี 19
• โปรโตซัว เช่น ทริพาโนโซมา
• แบคทีเรีย เช่น มัยโคพลาสมา

แหล่งข้อมูลอื่น

คอมมอนส์ มีภาพและสื่อเกี่ยวกับ: Myocarditis

• Myocarditis จาก eMedicine