โรคบิดจากเชื้อชิเกลลา

โรคบิดจากเชื้อชิเกลลา (Shigellosis)
ชื่ออื่น	Bacillary dysentery, Marlow syndrome
เชื้อ Shigella จากการตรวจอุจจาระ
สาขาวิชา	Infectious disease
อาการ	ท้องร่วง, ไข้, ปวดท้อง
ภาวะแทรกซ้อน	Post infectious arthritis, sepsis, seizures, hemolytic uremic syndrome
การตั้งต้น	1-2 วัน หลังได้รับเชื้อ
ระยะดำเนินโรค	5-7 วัน
สาเหตุ	Shigella
วิธีวินิจฉัย	Stool culture
การป้องกัน	การล้างมือ
การรักษา	พักผ่อนและดื่มน้ำ
ยา	ยาปฏิชีวนะ (เฉพาะกรณีเป็นรุนแรง)
ความชุก	>80 ล้าน
การเสียชีวิต	700,000

โรคบิดจากเชื้อชิเกลลา (อังกฤษ: shigellosis) หรือ โรคบิดไม่มีตัว เป็นโรคติดเชื้อแบคทีเรียอย่างหนึ่ง ทำให้ผู้ป่วยมีอาการท้องร่วง เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย Shigella มักเริ่มมีอาการในช่วง 1-2 วันหลังได้รับเชื้อ โดยจะมีอาการท้องร่วง ไข้ ปวดท้อง และเจ็บขณะถ่ายอุจจาระ อาจมีเลือดปนมากับอุจจาระได้ ส่วนใหญ่จะเป็นอยู่ 5-7 วัน ภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นได้ ได้แก่ ข้ออักเสบหลังการติดเชื้อ ติดเชื้อในกระแสเลือด ชัก และกลุ่มอาการเม็ดเลือดแดงแตกยูรีเมีย

โรคนี้เกิดจากเชื้อ Shigella สี่ชนิด ส่วนใหญ่ติดต่อผ่านการมีเชื้อปนเปื้อนออกมากับอุจจาระของผู้ป่วย ช่องทางอื่นได้แก่ อาหาร น้ำ หรือมือที่ปนเปื้อนเชื้อ อาจมาพร้อมกับแมลงวันหรือติดมือมาขณะเปลี่ยนผ้าอ้อมให้เด็กที่ป่วย การวินิจฉัยนอกจากอาการแล้วสามารถยืนยันได้โดยการเพาะเชื้อจากอุจจาระของผู้ป่วย

โรคนี้ยังไม่มีวัคซีนป้องกัน การป้องกันทำได้โดยการล้างมือ เมื่อป่วยแล้วส่วนใหญ่สามารถหายได้เอง แนะนำให้ดื่มน้ำให้เพียงพอและพักผ่อนมาก ๆ ยาลดกรดแก้ท้องอืดบางชนิดเช่นบิสมัทซับซาลิซิเลตอาจช่วยบรรเทาอาการได้ แต่ไม่ควรใช้ยาที่ลดการเคลื่อนไหวของลำไส้ เช่น โลเปอราไมด์ เนื่องจากมีผลเสียมากกว่า ผู้ป่วยบางรายที่มีอาการรุนแรงอาจจำเป็นต้องได้รับยาปฏิชีวนะ แต่พบการดื้อยาได้บ่อย ยาปฏิชีวนะที่ใช้บ่อยได้แก่ ซิโปรฟล็อกซาซิน และอะซิโทรมัยซิน

ในหนึ่งปีทั่วโลกมีผู้ป่วยโรคบิดจากเชื้อชิเกลลาประมาณ 80 ล้านคน เสียชีวิตประมาณ 700,000 คน ผู้ป่วยส่วนใหญ่อยู่ในกลุ่มประเทศกำลังพัฒนา และส่วนใหญ่เป็นเด็กเล็ก บางครั้งอาจพบโรคนี้ระบาดในศูนย์เลี้ยงเด็กหรือโรงเรียน และพบได้ค่อนข้างบ่อยในนักเดินทาง ในสหรัฐอเมริกาพบผู้ป่วยโรคนี้ประมาณหนึ่งล้านคนต่อปี

แหล่งข้อมูลอื่น