สารส่อมะเร็ง

สารส่อมะเร็ง (อังกฤษ: tumor Marker) เป็นเตรื่องมือที่ใช้ในการตรวจทางการแพทย์ ใช้ตรวจจากเลือดหรือสารคัดหลั่งจากร่างกายมนุษย์ โดยใช้หลักการที่ว่า เนื้องอกในร่างกายหลายชนิด โดยเฉพาะมะเร็ง มักจะปล่อยสารบางชนิดสู่กระแสเลือด ส่วนใหญ่มีลักษณะเป็นโมเลกุลของโปรตีน ซึ่งแตกต่างกันตามชนิดของเนื้องอก สารที่พบเหล่านี้สามารถตรวจพบโดยเซรั่มชนิดต่างๆ ตามชนิดของสารนั้นๆ เช่น

• CEA (Carcino – Embryonic Antigen) ใช้ตรวจหามะเร็งลำไส้ใหญ่, มะเร็งเต้านม, มะเร็งปอด, มะเร็งที่ตับ หรือตับอ่อน
• AFP (Alpha Fetoprotein) ใช้ตรวจหามะเร็งตับ, มะเร็งอัณฑะ, มะเร็งปอด, มะเร็งทางเดินอาหาร และโรคตับอื่นๆ
• CA – 125 (Cancer Antigen 125 หรือ Carbohydrate Antigen 125) เป็น Serum ตรวจหาโรคมะเร็งรังไข่ ซีสต์ที่รังไข่ หรือมีเยื่อบุมดลูกงอกผิดที่ หรือชอคโกแล็ตซีสต์
• CA 19-9 (Cancer Antigen 19-9 หรือ Carbohydrate Antigen 19-9) สำหรับตรวจหามะเร็งในระบบทางเดินอาหารต่างๆ เช่น ลำไส้ใหญ่, ลำไส้เล็ก, กระเพาะอาหาร, ตับ, ตับอ่อน
• CA 15-3, CA 27-29 (Cancer Antigen 15-3/27-29 หรือ Carbohydrate Antigen 15-3/27-29) ตรวจหามะเร็งเต้านม
• PSA (Prostate Specific Antigen) ตรวจหาโรคมะเร็งต่อมลูกหมาก โรคต่อมลูกหมากโตชนิดไม่ใช่มะเร็ง
• PAP (Prostatic Acid Phosphatase) ตรวจหามะเร็งเม็ดเลือดขาว, มะเร็งต่อมลูกหมาก, ต่อมลูกหมากโต
• HCG (Human chorionic gonadotropin) ตรวจหามะเร็งเต้านม
• LDH (Lactate dehydrogenase) ตรวจหาเซลล์ผิดปรกติในร่างกาย
• NSE (Neuron specific Enolase) ตรวจหาเนื้องอกหรือมะเร็งปมประสาท (ประเภทท้าวแสนปม)

ปัจจุบัน Tumor Marker Serum มีหลายชนิด ทั้งนี้เป็นทางการแพทย์ใช้เป็นการตรวจหามะเร็งในระยะเริ่มแรก (Early Cancer Screening) หรือการเฝ้าดูการเติบโตของเนื้องอกหลังผ่าตัดเท่านั้น แต่เป็นการบ่งชี้เบื้องต้น เพราะมีอาการอื่นๆของโรคที่ไม่ได้เกี่ยวกับเนื้องอก หรือมะเร็งที่ให้ค่าตัวบ่งชี้ที่สูงกว่าปรกติได้เช่นกัน

ดูเพิ่ม