เส้นใยอาหาร

เส้นใยอาหาร (อังกฤษ: dietary fiber) คือ ส่วนของพืช ผัก ผลไม้ที่มนุษย์รับประทานได้ แต่ไม่ถูกย่อยโดยน้ำย่อยของคน แต่อาจถูกย่อยโดยจุลินทรีย์บางชนิดในทางเดินอาหารของคน เส้นใยอาหารเป็นคาร์โบไฮเดรตโมเลกุลใหญ่ ๆ

เส้นใยอาหารแบ่งเป็นกลุ่มใหญ่ ๆ ได้ 2 กลุ่ม คือ

1. เส้นใยอาหารที่ไม่ละลายน้ำ ช่วยเพิ่มกากอาหาร และทำความสะอาดทางเดินอาหาร
2. เส้นใยอาหารละลายน้ำ พวกนี้ เมื่อละลายน้ำ จะมีลักษณะเป็นเจล สามารถจับน้ำตาล ดูดซับน้ำมันได้

เส้นใยอาหาร มีประโยชน์ต่อร่างกายในแง่ช่วยให้การขับถ่ายสะดวก ช่วยจับไขมันจากอาหาร ลดการดูดซึมพวกน้ำตาล ดังนั้นจึงมีผลดีต่อคนเป็นเบาหวาน ช่วยป้องกันการดูดซึมของสารก่อมะเร็ง เพราะขับถ่ายออกได้เร็ว และลดการสัมผัสต่อผนังลำไส้ นอกจากนี้ยังช่วยในการลดน้ำหนัก เนื่องจากทำให้ปริมาณอาหารมากขึ้น มีการดูดน้ำเข้ามาในทางเดินอาหาร ทำให้รู้สึกอิ่มเร็ว ลดการบริโภคอาหารลง

ผลต่อการขับถ่าย เส้นใยอาหารชนิดที่เป็นเซลลูโลส มีคุณสมบัติอุ้มน้ำ ทำให้อุจจาระอ่อน ขับถ่ายดี ท้องไม่ผูก ทำให้ไม่เป็นโรคริดสีดวงทวาร ลำไส้โป่งพอง และมะเร็งลำไส้ใหญ่

แหล่งอาหารที่มีเส้นใยอาหารสูง ได้แก่

• ผัก : สะเดา ใบชะพลู แคร์รอต ใบกุยช่าย คะน้า ถั่วฝักยาว
• ผลไม้ : มะม่วงดิบ กล้วย ส้ม

นอกจากนี้พบได้ใน ถั่วเมล็ดแห้ง เมล็ดพืช และข้าวซ้อมมือ มนุษย์ต้องการเส้นใยอาหารวันละ 25 กรัม สำหรับเด็กปริมาณที่แนะนำให้บริโภคต่อวัน = อายุ + 5 เช่นอายุ 12 ปี ปริมาณเส้นใยอาหารที่ควรบริโภค = 12+5 = 17 กรัม เป็นต้น

การที่จะได้รับเส้นใยอาหารให้เพียงพอ ควรได้รับผักประมาณ 2 ทัพพี ต่อมื้อ และกินข้าวกล้อง มีผลไม้ 3–4 ส่วนต่อวัน ถ้าได้รับเส้นใยอาหารมากเกินไป โดยเฉพาะได้จากยาเม็ดสกัดเส้นใยอาหาร อาจทำให้มีการขับแคลเซียม เหล็ก สังกะสี แมกนีเซียม ออกทางอุจจาระได้

เส้นใยอาหารจากเกษตรอินทรีย์หรือจากธรรมชาติดีที่สุดสำหรับมนุษย์

เราดูข้อมูลแล้ว เราเริ่มที่จะปรับพฤติกรรมของเราหันมาเติมเส้นใยอาหารให้กับร่างกายกัน การเลือกผักและผลไม่ที่จะบริโภคควรให้ความสำคัญกับแหล่งที่มา นั่นหมายถึงเราจะปลอดภัยหลังจากการบริโภค การบริโภคผักและผลไม้ให้ได้ประโยชน์นั้นควรระลึกถึงผักและผลไม่ปลอดสารพิษเป็นสิ่งแรก ไม่ใช้ไม่มีสารเคมีหรือสารพิษเจือปนในกระบวนการผลิต ไม่ใช้ปุ๋ย หรือยาฆ่าแมลง ควรเลือกเป็นอันดับแรก เพราะเส้นใยอาหารไปมีความสัมพันธุ์กับร่างกายของมนุษย์เราอย่างมาก กล่าวคือ หลังจากร่างกายย่อยสารอาหารจากผักและผลไม้แล้ว กากใยจะไปเป็นบ้านและไปเป็นอาหารให้กับสิ่งมีชีวิตกลุ่มใหญ่ที่อาศัยในร่างกายของคนเราเป็นจุลินทรีย์ดีที่เรารู้จักกันในชื่อของ "แล็กโทบาซิลลัส" เป็นแค่กลุ่มเดียวที่เรานิยมทานนมเปรียวเพราะต้องการเพิ่มจุลินทรีย์ให้กับร่างกาย แต่คุณทราบไหมว่า จุลินทรีย์ทั้งหมดล้วนใช้กากเส้นใยอาหารที่ร่างกายไม่ใช้แล้วนำมาเป็นอาหารและบ้านให้พวกเขา ในเชิงวิทยาศาสตร์เราเรียกพวกเขาว่า "โพรไบโอติก" และอาหารของพวกเขาจะเรียกว่าพรีไบโอติค นี่คือประโยชน์อีกข้อที่ได้จากเส้นใยอาหาร ในสมุนไพรจากธรรมชาติบางชนิดจะมีเส้นใยอาหารทั้ง 2 ชนิดนี้ อยู่ในพืชชนิดเดียวกัน