| การเกิดอารมณ์เพศจากสิ่งเฉพาะ | |
|---|---|
 บุคคลจากปี 1920 กำลังลูบไล้เรียวขาของหญิงซึ่งเป็นวัตถุเฟทิช นับเป็นอาการความปรารถนาทางเพศกับเรียวขา (leg fetishism)
| |
| บัญชีจำแนกและลิงก์ไปภายนอก | |
| ICD-10 | F65 |
| ICD-9 | 302.81 |
| MeSH | D005329 |
การเกิดอารมณ์เพศจากสิ่งเฉพาะ หรือ เฟทิชิซึม (อังกฤษ: fetishism, sexual fetishism) เป็นรสนิยมทางเพศรูปแบบหนึ่งที่เข้าข่ายลักษณะกามวิปริตที่มี วัตถุที่ไม่เกี่ยวข้องกับมนุษย์ (เฟทิช, fetish) เป็นสิ่งเร้าความรู้สึกทางเพศ การเกิดอารมณ์เพศจากสิ่งเฉพาะนั้นมักไม่มองว่าเป็นพยาธิสภาพ หรือเป็น โรคทางจิตเวช
ในบรรดาวัตถุเฟทิชนั้นรวมถึงบางส่วนของร่างกายหรืออวัยวะใดอวัยวะหนึ่งของมนุษย์เป็นเฉพาะส่วน เช่น นิ้วมือเรียว ท้องคนน้ำหนักเกิน หรือ เรียวขา ความปรารถนาทางเพศแบบนี้สามารถแยกย่อยเป็นอีกประเภทที่เรียกว่า ความปรารถนาทางเพศกับร่างกายเฉพาะส่วน (partialism) ในปัจจุบัน การเกิดอารมณ์เพศจากสิ่งเฉพาะสามารถแบ่งออกเป็นประเภทย่อยได้หลายประเภท เช่น ความปรารถนาทางเพศกับเสื้อผ้าและเครื่องนุ่งห่ม (cloth fetish), ความปรารถนาทางเพศกับรองเท้า (shoes fetish), ความปรารถนาทางเพศกับเรียวขา (legs fetish) เป็นต้น
ในประเทศไทย ผู้คนยังไม่ค่อยเป็นที่รู้จักกับนิยามคำว่า "เฟทิชิซึม" หรือ "การเกิดอารมณ์เพศจากสิ่งเฉพาะ" และยังถูกมองเป็นเรื่องแปลกประหลาดและขับขันในคนบางกลุ่ม
สาเหตุ
การเกิดอารมณ์เพศจากสิ่งเฉพาะมักเป็นที่ปรากฏชัดในช่วงเข้าสู่วัยรุ่น ในปัจจุบันวงการแพทย์และจิตวิทยายังไม่สามารถระบุเหตุผลที่ชัดเจนของรสนิยมทางเพศนี้ได้
บางตำราอาจกล่าวว่าเป็นพฤติกรรมที่เกิดมาจาก การวางเงื่อนไขแบบดั้งเดิม โดยอ้างการทดลองบางชุดที่ให้อาสาสมัครชายถูกผูกพฤติกรรมแบบมีเงื่อนไขกับวัตถุเฟทิช เช่น รองเท้าบู๊ตส์ รูปทรงเรขาคณิต หรือ โหลหยอดเงิน พบว่าเกิดการกระตุ้นเร้าทางเพศในคอนเวนชันนาล เอโรทิคา (conventional erotica) ในระบบประสาท อย่างไรก็ตาม จอห์น บอนครอฟท์ ผู้เชี่ยวชาญด้านเพศศึกษา ปฏิเสธว่าพฤติกรรมแบบการใช้เงื่อนไขอย่างเดียวไม่สามารถทำให้เกิดความปรารถนาทางเพศกับวัตถุได้ เขาเสริมว่าปัจจัยอื่น ๆ อาจส่งผลต่อการแสดงออกของความปรารถนาทางเพศกับวัตถุ เช่น ความผิดปกติระหว่างระยะการเรียนรู้เรื่องเพศ
จากทฤษฎีการเรีบนรู้พฤติกรรมแบบฝังใจ (imprinting) อธิบายไว้ว่ามนุษย์เรียนรู้ที่จะจดจำลักษณะที่ดึงดูดทางเพศขณะที่ยังเป็นเด็ก ดังนั้นความปรารถนาทางเพศกับวัตถุอาจเกิดจากการที่ในวัยเด็กคลุกคลีหรือเกิดการฝังใจ (imprint) ที่ผิดไปว่าวัตถุว่าเป็นสิ่งที่ดึงดูดทางเพศ หรือจำกัดวัตถุที่ดึงดูดทางเพศเป็นวัตถุเฉพาะบางกลุ่มเท่านั้น
ประเภทของการเกิดอารมณ์เพศจากสิ่งเฉพาะ
จากการตรวจสอบกรณีของผู้ได้รับการวินิจฉัยอย่างมีนัยสำคัญทางคลินิกว่ามีการเกิดอารมณ์เพศจากสิ่งเฉพาะ ทั้งหมด 48 กรณี พบว่าประกอบด้วยการเกิดอารมณ์เพศจากสิ่งเฉพาะต่าง ๆ ดังนี้ ความปรารถนาทางเพศกับเสื้อผ้าหรือเครื่องนุ่งห่ม (clothing fetishism) 58.3%, ความปรารถนาทางเพศกับวัตถุที่ทำมาจากยาง (rubber fetishism) 22.9%, ความปรารถนาทางเพศกับรองเท้า (footwear fetishism) 14.6%, ความปรารถนาทางเพศกับอวัยวะหรือส่วนของร่างกายเป็นเฉพาะ (body parts fetishism) 14.6%, ความปรารถนาทางเพศกับเครื่องหนัง (leather fetishism) 10.4% และ ความปรารถนาทางเพศกับเนื้อผ้าหรือของนุ่ม (soft materials fetishism) 6.3%
ดูเพิ่ม
 |
คอมมอนส์ มีภาพและสื่อเกี่ยวกับ: การเกิดอารมณ์เพศจากสิ่งเฉพาะ |